| b | |
| ba | baatsj, bazzes |
| baai (zware zwarte stof voor vrouwenrokken) | baaj |
| baal (zak) | I bal |
| baan of lopende band voor afval of puin | roetsj |
| baanbreker | veurluiper |
| baard (ruwe rand aan metalen voorwerpen) | braom |
| baardhaar (eerste ...) | duvelshaor |
| baas | → mièrdere |
| baatzuchtig liefkozen | → fiènsele |
| babbel | → bebbel |
| babbelaar | → babbelaer |
| babbelaarster | → blejjer |
| babbelen | → bazele |
| baby | wingelkind |
| baby-uitzet | kindsjkörf |
| babyvoetje | poeteke |
| back (achterspeler) | bek |
| backen (als back spelen) | bekke |
| baden | biè, poedele |
| badstof | → baddook |
| bagage | → begaasj, → gepeks |
| bagagedrager van fiets | draeger |
| bagger | → prat, → sjliek, sjloaper |
| bah | → baatsj, → bazzes |
| bajes | → bak, kesjot |
| bajonet | bajjenèt |
| bak (gevangenis) | → bak, kesjot |
| bakenstok | vliek |
| bakhuis (vrijstaand ... nabij woning of hoeve) | bakkes |
| bakken | bakke |
| bakkerij | bekkeriej |
| bakkersschort | bekkersjsjloof |
| bakkerstor | zjwaob |
| bakmengsel | deig |
| bakoven (met takkenbossen gestookte ...) | sjansenove |
| baksel (hoeveelheid ..., voldoende om in één keer gebakken te worden) | gebekde |
| baksel (ongare laag midden in ...) | bakreem, → reem, → zièl |
| baksteen | → baksjtein, briek, → roa |
| baksteen (afgekapt stuk ...) | klatsjoar |
| baksteen (geglazuurd) | kamej |
| baksteen (stuk ... om uit te vullen) | kervel |
| baktrog | → moelt |
| bakzeil halen | inbinge |
| bal (hard meppen/schieten/slaan tegen ...) | vlempe |
| bal (het raken v.e. ... of knikker bij een spel) | tietsje |
| balein | be(r)lien |
| baliekluiver (leegloper) | → lapzjwans |
| baljaren (lawaaien) | baljoene, pesjtakele, → sjpektakele |
| balk | badding, → balk |
| balk (ʼn boom vierkant tot ... zagen) | veersjale |
| balk (opstaande, schragende ...) | sjtiel |
| balkenbrij | balkebrie |
| balkenstelsel (houten ... (zoldering) boven dorsvloer ter bewaring van schoven) | bejjersjhout |
| balkon | → balkoen |
| ballen (met ballen spelen) | kaatsjele |
| ballet | ballèt |
| ballon | blón |
| balspel (treuzelen bij een ...) | → loezele, mèlke |
| baluster | baluuster |
| balustrade | ballestraad, → gelender |
| balzak | → buul |
| bam | → baaf |
| bambocheren | → bambezjere |
| banaan | benaan, pizang |
| band (baan of lopende ... voor afval of puin) | roetsj |
| band (ijzeren .../velg van wiel) | reip |
| band (relatie) | betrèkking |
| band waarmee iets gebonden wordt | bingel |
| bandage | → bandaasj, → wingel, → zjwachtel |
| bandenlichter | bandiezer |
| bandenplaksel | → seluse |
| bandiet | bandeet |
| bang (angstig) | → bang |
| bang (geluid van vallende kolos) | → bang |
| bang zijn | kniepe (‘m ...), opzeen (... tege), → poepere (ziette te ...), vreze |
| bangelijk | benkelek |
| bangerd, bangerik | → bangesjietert |
| banier | baneer, vaan |
| bank (door de ...) | → algaons |
| bank (spiraalmatras/springbak van bed, ..., divan e.d.) | → resaorebak, → II zeef |
| bankbiljet | bankbieljèt, breefke |
| banketbakker | bankètbekker, → kóndietter, soekkerbekker |
| banketletter | bankètlètter, boterlètter |
| bankroet bn | → bankroot, → fajiet, pleite |
| bankschroef | → banksjroef |
| bankschroef (houten ...) | sjroefsjtok |
| bar (v.h. weer) | II ónnöt, sjoew |
| Barbara | → Sinte-Berb |
| barbier | → barbeer, → haorsjniejer, → kwaffäör |
| barenswee | wiè |
| baret | → alpinopatsj, → barèt |
| Bargoens | devetaal |
| barmhartig | bermechtig |
| barometer | barremaeter |
| barrevoets | berrevös |
| bars | → sjrauw |
| barsten | barsjte, klappe, knappe |
| barstensvol | bäöretigvol |
| bascule | baskuul |
| baseren | → fundere |
| basis (fundament) | baom, → fóng, gróndsjlaag |
| bassin | bassing |
| bast van boom | sjorsj |
| bast van tak of twijg | sjèl |
| basta | → aafgeloupe, → gedoon, I sjloes |
| bastaard | basterd |
| bastaardnachtegaal | → graasmösj, → hèğğemösj, → taatsj |
| bastaardvloek | → nóndedzju |
| bastaardvloek (als eerste lid in ...) | potver..... |
| basterdsuiker (bruine of witte ...) | potsoekker |
| bat (slaghout bij tafeltennis) | pletsj |
| bataljon | batteljón |
| baten ww. | helpe, notse |
| baten (nut) | → notse, perfiet, sjneet, veurdeil |
| batraaf | batteraaf, → däögeneet |
| bats (grote afgeronde schop) | → roeffelsjöp |
| batterij | batteriej |
| bazar | bazaar |
| bazel (kletspraat) | → bazel |
| bazelen | → bazele |
| bazig | bazetig |
| bazig iemand | meisterjan |
| bazige vrouw | hajbaj, kap(i)tein, → serzjant), → zjenderm |
| bazuin | bazuun |
| beademen | beaome |
| beangstigend | benkelek |
| becijferen | besiefere, → oettèlle |
| bed | → bèd |
| bed (naar ... gaan) | → opvouwe (ziech ...) |
| bed (persoon die in ... ligt te woelen) | wulert |
| bed (spiraalmatras/springbak van ..., bank, divan e.d.) | → resaorebak, → II zeef |
| bedaard | → koesj |
| bedachtzaam | → berao |
| bedankje | mersie |
| bedaren | → doekke, kalmere |
| beddenovertrek | → euvertrèk, I teek |
| bedeesd | → bluè |
| bedekt met een aanslag (beslagen) | bezjwaamp |
| bedekt met iemand spreken | → sjmiespele |
| bedelen | bedele |
| bedelen | bedeile, bedinke |
| bedelstaf | → bedelsjtaaf |
| bedeltocht op gezette tijden v.e. kluizenaar of kloosterling | termien |
| bedelvolk | bedelspak |
| bederven (overrijpen, tenietgaan) | mäöre, sjange (... goon of ... make), verwere |
| bederven van fruit en groenten | voele |
| bederven (verprutsen) | massekrere, → verbreuzele, → verdoon, verhoddele, → verknoaje, verzauwe |
| bedevaart | → baevaart |
| bediende | bedeende, → dómmestiek, hoesknech |
| bediende (mannelijke ...) | bedeende, gezèl, → knech |
| bediende (vrouwelijke ... in lunchroom e.a.) | deenster |
| bedienen (serveren) | → bedene |
| bedillen | → koejenere, → piekkenere |
| bedoelen | meine |
| bedoeling | → intensie, ougmerk, veurnumme |
| bedoeling (ware ... inzien) | bedraag (höbbe in) |
| bedoen | → oprege |
| bedoening (gedoe) | → ambras |
| bedompt (muf, benauwend) | → bedómp |
| bedompt (somber, vochtig weer) | → II mies, miezer(t)ig, mónketig, → regenechtig |
| bedonderd | II besjete, bezope |
| bedonderen | → bedrege, befoetele, → belazere, bemietere, niè |
| bedorven | um |
| bedpoeper | bèddesjietert |
| bedrag | bedraag |
| bedriegen | → bedrege, befoetele, → belazere, bemietere, niè |
| bedrieger | → bedreger, sjpietsplökker |
| bedriegerij | sjelmekraom |
| bedrieglijk | valsj |
| bedrieglijk, ondoorzichtig handelen | koeddele |
| bedrieglijke streek in de handel | judesjtreek |
| bedrijf | → kómmers(j) |
| bedrijfsleider | eksplwatant, → zètbaas |
| bedrijfsleider in hotel | zjerao |
| bedrijven ww. | → bedrieve, begoon, → plege, verriechte |
| bedrijvig klein persoontje | hiettepetiet |
| bedrijvigheid | bedrief |
| bedrinken (zich ...) | → bambezjere, volloupe (ziech laote ...) |
| bedroefd | dreuvig |
| bedroefd zijn | betreure |
| bedroeven | bedreuve |
| bedrog | foesj, koeddeleriej |
| bedrogen | bedroge, bezeik |
| bedrogen uitkomen | kloate (ziech ...) |
| bedruipen | → behelpe, helpe, → redde |
| bedrukken (mankeren) | duje, → faele |
| bedsermoen | gerdienepraek |
| bedstee | → bèddekas, → bèdsjtaad |
| beduiden (betekenis, waarde hebben) | beteikene, veursjtèlle |
| beduimelen | besjmoeddele |
| beduvelen | → bedrege, befoetele, → belazere, bemietere, niè |
| bedwang | → bedwank |
| bedwarmer (bruine waterkruik als ...) | → bèdwermer, → brónspot |
| bedwelming | I roesj |
| bedwingen | bedwinge, meistere |
| beefziekte | baevernel |
| beëindigen | aafloupe, → aafmake, aafsjlete, sjlete, voltaoje |
| beëindigen (boerenbedrijf ...) | oetsjpanne |
| beëindigen ((kaart)spel, verkering) | oetmake |
| beek (drooggevallen) | gröb |
| beekjuffertje | → hièr |
| beekprik | neugenuiger |
| beeld v.d. H. Maria | → Modergaods |
| beeld v.h. H. Hart van Jezus r.-k. | hèllighartbeeld |
| beeldje v.h. Kerstkind | → Jezuskinneke, → Zjezeke |
| beeldmerk | vienjèt |
| Beëlzebub | Belzebub |
| beemd | beend |
| been | bein |
| beendergestel scheldn. | → knokekas, → knokeridder |
| beentje lichten | haoke |
| beer (mannetjesvarken) | bièr |
| beer (roofdier) | baer |
| beest | biès, I deer, priej |
| beest (boosaardig ...) | krağ |
| beestachtig | bièretig, bièstig |
| beesterij | → bièsteriej |
| beestig | bièretig, bièstig |
| beet (hap) | boef |
| beetgenomen | II besjete |
| beetje | → bietsje, fietsjke, get, greuzel, ideke, kietske |
| beetnemen (foppen) | insjödde, → kölle |
| beetnemen (grijpen) | graze, → griepe, vange |
| beetpakken | → griepe |
| beetwortel | kroot, soekkerkroot |
| begaafd | begaaf |
| begaan laten | → begoon laote, gewere laote |
| begaan met | begange mèt |
| begaan (plegen) | → bedrieve, begoon, → plege, verriechte |
| begaanbaar | → begaonbaar |
| begeerte | lös |
| begeesteren | begeistere |
| begeren | winsje |
| begerig kijken | → garre, → giepsje, → lónke |
| begeven (... naar) | verveuge (... bie) |
| begijn | begien, → kloasterzuuster, → nón,→ zuuster |
| begin | aanvank, → begin |
| beginneling (amateur) | → ammetäör, leefhöbber |
| beginneling (startend ondernemer) | aansjpender |
| beginnen | aanvange, → beginne, opzètte, sjtarte |
| beginsel | prinsiep, sjtèlling |
| begluren | beloere, besjnoutse, → sjpienze |
| begluren (afgunstig, hebberig, verlangend) | begiepsje |
| begrafenis | begreffenis, → liekendeens, → oetvaart |
| begrafenismis v.e. kind | ingelemès |
| begrijpelijk | → begriepelek |
| begrijpen | → begriepe, sjnappe, versjtoon |
| begrip | → bezej |
| begrip (ergens ... voor tonen) | inkómme (örges kinne ...) |
| begroeiing | begreujing |
| begroten | begruète, rame, sjatte |
| begunstigen (... boven anderen) | veurtrèkke |
| beha | buustenhouwer, → memmesjtieper |
| behalve | → behalve |
| behalve met | es-mèt |
| behangen | tappesere |
| behangersspijkertje | kretsnegelke |
| behangkwast | papkwas |
| behangplak | tappeseerpap |
| behang(selpapier) | tepièt |
| behappen | verhapsjtökke |
| behartiging | zörg |
| beheer (bestuur) | besjtèl |
| beheerder in hotel | zjerao |
| beheersen wk. | bedwinge, beheersje, inhoute |
| beheersen (heersen over, meesteren) | bedwinge, beheersje, meistere |
| behekst | beheks, bezete |
| behelpen | → behelpe, helpe, → redde |
| behept | behep |
| behoeden tegen | heuje veur |
| behoedzaam | → umziechtig, → verziechtig, veurziechtig |
| behoefte | behoof |
| behoeftig (arm) | erm, → ermelek, ermeudig, → sjamel, → sjièmelek |
| behoeve (ten ... van) | II veur |
| behoorlijk (betamelijk) | aansjtendig, → behuèrlek, gepas, ordentelek |
| behoorlijk (in vrij hevige mate) | → areigel, behuèrlek, riechtig |
| behoren | → behuère, dene, gehuère |
| behuisd | behoes |
| behuizing (enge ...) | krempel, kroepnès |
| beiaard | → karreljón, klokkesjpeel |
| beide (kanten) | beids (kent) |
| beide(n) hfdtelw. | allebei |
| beiden ((af)wachten) | beije |
| beiderzijds | kent (aan/ van beids ...) |
| beige | baesj |
| bejaarde zn. | oudsje |
| bek scheldn. | → moel, → sjledder |
| bek (snabbel) | sjnebbel |
| bek (van dier) | moel |
| bekaf | → bekaaf |
| bekakt persoon | → behejtskrièmer, braniemeker, kale, naaksje |
| bekende (persoon) | → bekinde, kinnes |
| bekendmaken | → aankóndige |
| bekendmaking | → advertensie, → annaos |
| bekennen | bekinne, gesjtaon, doorsjloon |
| bekeren (bekerwedstrijd spelen) | bekere |
| bekeren | bekière |
| bekeuring | → bekäöring, → bón, perses |
| bekijk | bekieks |
| bekijken (nauwgezet ...) | besjnoutse |
| bekisten | batte, → bekieste |
| bekken (slaginstrument) | → bekke |
| bekkentrekker | moelesjniejer |
| bekladden | → begaje |
| beklag | beklaag |
| beklagen | beklage, riklemere |
| beklagenswaardig | erm |
| beklagenswaardig persoon | sjtumper(t) |
| bekleden | bekleije, II euvertrèkke |
| bekleding | → euvertrèk, I hoes |
| beklemd | beklemp |
| beklemtonen | aksentewere, → beklemtoane, → benaodrökke, betoane, hamere |
| bekletsen | → bekalle |
| beklimmen (met moeite ...) | opkretse |
| bekneld | beklemp |
| beknibbelen | bekniebbele |
| beknopt | beknop |
| bekocht | → bekoch |
| bekokstoven | bekónkele, → koezjele |
| bekommeren | kummere |
| bekomst (van eten) | tauw |
| bekonkelen | bekónkele, → koezjele |
| bekoord door | ingenómme mèt |
| bekoorlijk | aantrèkkelek, leeflek, sjarmant |
| bekoren (charmeren) | sjarmere |
| bekoren (in verzoeking brengen) | → beprove |
| bekoring | → tentaasje |
| bekostigen | beköstige |
| bekritiseren | kritezere |
| bekrompen | bekrómpe, → kleingeistig, → kleinzièlig |
| bekvechten | → vreigele |
| bekvechter | → ensjelaer, → kruubbebieter(t), vreigelaer |
| bekwaam | bekwaom |
| bekwaamheid | kappesiteit |
| bel | I sjel |
| belabberd (v.e. persoon) | vazel(tig) |
| belachelijk | → belechelek |
| belachelijk mens | → gewejde |
| beladen | bela |
| belang (van ...) | kómsa |
| belangenverstrengeling (iets regelen met ...) | madzjele |
| belangrijk | → gewiechtig, leppig, respektabel, → II veurnaam |
| belangstelling | bekieks, belangsjtèlling, intresse |
| belazeren | → bedrege, befoetele, → belazere, bemietere, niè |
| beledigen | beleidige, nao (te ... kómme) |
| beledigen (publiekelijk) | affróntere |
| beledigen (schimpend, pijnlijk, aanstootgevend ...) | → sjokkenere |
| beleefd | belaef |
| beleefd vragen | verzeuke |
| beleefde groeten | → kómplemente |
| beleefdheidsplicht | hónnäörsj |
| belegen (lang/ voldoende tijd gelegen hebbend) | II belege |
| belegering | belèğ |
| beleggen | belèğğe |
| belemmerd | geremp |
| belemmering | euverlas, hinger |
| beletsel (fig.) | hingerpaol |
| beletten | belètte, sjtute, → verheuje, → verhingere, II veurkómme |
| belezen | → bie, → gelètterd, → ónderlag |
| Belg, België, Belgisch | Belsj |
| belgendag (Belg. nationale feestdag) | belzjendaag |
| Belgische (boerentrekpaard v.h. ... ras) | belsj |
| belhamel | batteraaf, → däögeneet |
| belhamels | jäön |
| belichten | beleechte, beluuchte, besjiene |
| beliegen | I belege |
| believen | I beleve |
| bellefleur (appel) | belfläör |
| beloeren | beloere, besjnoutse, → sjpienze |
| belofte (mondelinge, stellige ...) | → zèğğesweurd (op ...) |
| beloken Pasen | beloke Paosje |
| beloop (op zijn ... laten) | sjiebbele (... laote) |
| belopen | begoon |
| beloven | belaove, → toezèğğe, → versjpreke |
| beluikt | belump |
| belust (... op) | → belös (... op) |
| bemerken | → gewaarwere, → sjmieze (in de ... kriege) |
| bemesten | → bemèste, → drekke, → mèste |
| bemiddeld (welgesteld) | behouwe |
| bemiddelen | bemieddele |
| bemodderde (grote ... voeten/schoenen) | → platsje, → tratsje |
| bemodderde schoenen | dreksjoon |
| bemoederen | → bemodere |
| bemoeien | → bemeuje |
| bemoeien (er niet mee ...) wk. | droethoute |
| bemorsen | → begaje |
| benadelen | benaodeile, → tekortdoon |
| benaderingswijze | insjteek |
| benadrukken | aksentewere, → beklemtoane, → benaodrökke, betoane, hamere |
| benauwd (het ... hebbend) | amechtig, → dempig, → kort |
| benauwd makend, benauwend | → bedómp |
| beneden | ónder |
| beneden (naar ...) | → aversj |
| beneden (naar ... gaan) | aafgoon |
| beneden (naar ... trekken) | → aafriete, → aafroetse |
| Benedictus (r.-k.), het tweede gedeelte v.h. sanctus | Binnediektes |
| benen (stofn.) | beine |
| beneveling (lichte .../ dronkenschap | zjwieps |
| bengel | batteraaf, → däögeneet |
| bengelen | bómmele |
| benieuwd | → benuujd, nuujsjièrig |
| benieuwen | → sjtaune, → verwóndere, → wóndere |
| benijden | → piekkenere |
| benodigd | gemeujd |
| benodigdheid | gereij |
| benoemen (in functie) | aansjtèlle, beneume |
| benul | → bezej |
| benzine | benzien, sjpriet |
| beoordelingscommissie | zjurie |
| bepalen | bepaole |
| beperken | bekrumpe, inkrumpe |
| bepraten (roddelen) | → bekalle |
| beproeven | → beprove |
| beproeving | geisel, → plaog, → tentaasje |
| beraadslagen | → klasjenere |
| beraden (bedachtzaam, bezonnen) | → berao |
| beramen | oetbreuje |
| beredderen | sjieppere |
| bereden | bereje |
| bereik (buiten ... blijven) | oar-oet (ziech ... houte) |
| bereikbaar | baan (aan de ...), toegenkelek |
| beren(ge)leider | baereleijer |
| berenklauw (plant) | zeekbloom |
| berenklauw (ruige ...) | duvelsklauw |
| berg (mergelgroeve) | → berg, → grot |
| bergaf | bergaaf |
| bergafwaarts | → aversj |
| bergen wk. | → berge |
| berging (schob) | → boet, pannesjop, → sjop |
| bergkloof | aafgrónd, → ravien |
| bergopwaarts | → obbersj |
| bergplaats voor touwen | touweriej |
| bergruimte | gemaak |
| bergstuiver (accijns op de in groeve gedolven mergelblokken) | bergsjtuver |
| bericht | beriech, → besjeid, → kónd |
| berichten (aankondigen) | melle, mètdeile |
| berig | → bièretig |
| berispen | kapiettele |
| berisping | sjtendsje |
| berk | → berk |
| berkentwijg die b.g.v. de processie langs de weg werd geplaatst | brónkmei |
| berm | I graaf |
| beroemd | bereump |
| beroep (ambacht) | → ambach |
| beroep doen op | inrope |
| beroerd (miserabel) | → erbermelek |
| beroerd (misselijk) | → miesselek |
| beroering | → bereuring |
| beroerte | besjlaag |
| berokkenen | aandoon |
| berookt | beruik |
| berouw | → berouw, sjpiet |
| berouwen | → berouwe, → beruije |
| berrie (draagbaar) | berie, → brankaar, → draagbaar |
| berucht | beruch |
| berusten | beröste |
| berustend | gedöldig |
| bes (oude vrouw) | bèsj |
| beschaafd | besjaaf, → fetsoenlek |
| beschaamd | → bluè |
| beschadigd | → gesjendeleerd |
| beschadigen | → besjadige, → sjendelere |
| beschadiging | defek |
| beschamend | sjaemelek |
| bescheid | besjeid |
| beschermen | besjerme, → besjötte, bewake, heuje |
| beschermengel | → besjermingel, ingelbewaarder |
| beschermheilige | → besjermhèllige, → petroan, petroanhèllige, sjötspetroan |
| bescheten | II besjete |
| beschieten | I besjete, besjtoke |
| beschijnen | besjiene |
| beschijnen (met stallantaarn) | beluuchte |
| beschijnen (van muur of vertrek met lamp) | aafluuchte |
| beschikbaar | → diesponiebel, dispeniebel |
| beschikken (beslissen) | → besjiekke, besjliesse |
| beschimmelen | sjummele |
| beschimpen | verguze |
| beschoeien | batte, → bekieste |
| beschonken | gela, → hagelevol, zaat |
| beschouwen | besjouwe, betrachte |
| beschouwing | inzeen |
| beschroomd | → bluè |
| beschuit | besjuut |
| beschuldigen | besjöldige, → betiechte |
| beschutten | besjerme, → besjötte, bewake, heuje |
| besef | → bezej |
| beslag op iemand leggen | euverdóndere, → inpakke, → inpalme |
| beslagen (met waas) | besjlage, bezjwaamp |
| beslagkuip | → besjlaagkoep |
| beslissen | → besjiekke, besjliesse |
| beslist | → persee, I wies |
| beslommering | rómpsjlómp |
| besluit | besjluut |
| besluiteloos doelloos rondlopen | sjevere |
| besmeren | besjmere, besjtrieke |
| besmeren (overmatig) | beklene |
| besmetten | aansjteke, besjmette |
| besmetting | infeksie |
| besmeuren | → begaje |
| besodemieteren | → bedrege, befoetele, → belazere, bemietere, niè |
| besognes | rómpsjlómp |
| bespeuren | → gewaarwere, → sjmieze (in de ... kriege) |
| bespieden | beloere, besjnoutse, → sjpienze |
| bespijkeren | vernegele |
| bespreken | bekalle, besjpreke |
| besprenkeling met water | doup |
| bespringen door mannelijke vogels | trae |
| besproeien met gieter | sjpruitse |
| bespugen | bekotse, besjpieje |
| bessenjenever (glaasje ...) | besse |
| best | bès, bèste |
| bestaan | besjtoon, geve |
| bestaanbaar | besjtaonbaar, meugelek |
| besteden | besjtae, → sjpendere |
| bestek (couvert) | → besjtek, → gesjièr, → koevaer |
| bestelen | beklauwe, → besjtele |
| bestellen (bezorgen) | besjtèlle, bezörge, versjaffe |
| besterven (laten ... van vlees na het slachten) | → oetblowe, → versjterve |
| bestippelen | tieppele |
| bestraffende, waarschuwende kreet (met opgestoken wijsvinger (kindertaal)) | juij-juij |
| bestraten | → besjtraote, → plavejje |
| bestrijden | → aaflege, aafsjtrieje, besjtrieje, → óntkinne, prottestere |
| betaaldag | → gelddaag, loandaag |
| betaalmiddel | → geld |
| betalen | betale, voldoon |
| betalen (ongaarne ...) | → dokke, sjtoekke |
| betamelijk | aansjtendig, → behuèrlek, gepas, ordentelek |
| betamen | → behuère, dene, gehuère |
| betast (iemand die vrouwen ... onoirbaar betast) | veuler, votteveul(d)er |
| betasten (vrijpostig ...) | → beveule, → hampfele |
| betekenen | beteikene, oetmake |
| beter maken | → geneze, heile, kurere |
| beter worden | euvergoon, → geneze, heile |
| beteugelen | bedwinge, → bejje, → bendige, korthoute, → ringeloare |
| betichten | besjöldige, → betiechte |
| betijen | betieje |
| beton | → betóng |
| beton uitgieten | sjtorte |
| betonen | → betuge, → betuine, bewieze |
| betonijzer | betóniezer, vlechiezer |
| betonneren | → betónge |
| betoppen | → bedrege, befoetele, → belazere, bemietere, niè |
| betoverd | beheks |
| betoveren | → betouvere |
| betrappen | trappere |
| betreffende | aangaonde |
| betreft (wat mij ...) | → mienentweeg |
| betrekken (inlaten) | meuje |
| betrekking aanknopen met | inlaote (ziech ... mèt) |
| betrekking (ambt) | amp, → peziese |
| betreurenswaard(ig) | → jaomer |
| betrokken | gemeujd |
| betrouwbaar | betroewbaar, ièrlek |
| betuigen | → betuge, → betuine, bewieze |
| betuttelen | → bemodere, beteutele |
| betweter | wiesnaas |
| betwisten | → aaflege, aafsjtrieje, besjtrieje, → óntkinne, prottestere |
| beu | → kotsemeug, meug, mörg |
| beu zijn | mörg (...zin) |
| beugel waarmee men iets kan optillen | hingel |
| beuken (bonken) | boemze, boke, bónke |
| beuken (hout) | I beuke |
| beuken (luid schreeuwen) | → bölke |
| beukennoten en eikels als varkensvoer | mas |
| beuktarwe | bokend |
| beul | doadvalder, sjerprechter |
| beunhaas | sjarletan |
| beunhaas in rechtszaken | hèğğenadvekaat |
| beuren | → beure, → inne |
| beuren van geld | → luèze |
| beurs (het ... zijn van vruchten) | foak |
| beurs (murw) | foak (overrijp van fruit), → kwebsj, → mörg, weik |
| beurs, overrijp worden van fruit | fuèke |
| beurs (portemonnee) | beursj, → portemenee |
| beurs (week) | foak (overrijp van fruit), → kwebsj, → mörg, weik |
| beurten (bij ...) | um-en-um |
| beuzelaar | → zeiveraer |
| bevallen (aanstaan) | aansjpreke, aansjtoon, bevalle, gedeend zin, naze |
| bevallen (kramen) | → bevalle, kraome |
| bevallig | illegant, seerlek |
| bevalling (verwerpen i.g.v. te vroege ... bij vee) | versjete |
| bevatten (inhouden) | inhöbbe |
| bevelvoerder | → bevelveurder, → kómmendant |
| bevelvoeren | aanveure |
| beven | baeve, → sjoevere |
| bevernel (plant) | baevernel |
| bevestigen (aannaaien, bv. knoop) | aanniè, aanzètte |
| bevestigen (affirmeren) | óndersjrieve, sjtieve |
| bevestigen (steunen in ʼn mening) | sjtieve |
| bevlekken | besjmoeddele |
| bevoegdheid | rech |
| bevoelen | → beveule, → hampfele |
| bevoordelen (zichzelf bovenmatig ...) | bedeile |
| bevooroordeeld | beveuroordeild, pertiejdig, → veuringenómme |
| bevorderd (op school) | euver |
| bevriend uit noodzaak | kwoadvrund |
| bevrijden | bevrieje, verlosse |
| bevroren dauw | II riem, roevros |
| bevrucht (van ei) door haan) | gesjtoke |
| bevruchten | bevröchte |
| bevruchten (bij dieren) | → belèğğe, dèkke, winne |
| bevuilen | → begaje |
| bewaarplaats | lager, maggezien |
| bewaarschool | bewaarsjoal, → kaksjoal |
| bewaken | besjerme, → besjötte, bewake, heuje |
| bewaker | wechter |
| bewasemen | besjloon |
| beweeglijk | nietsj |
| beweeglijk, dartel persoon | → ertendenser |
| beweeglijk, onrustig kind | kwiespel |
| beweeglijk, onrustig persoon | graansjelaer, kwiespelaer, → ónras, → sjravelvot |
| bewegen | → bewaege |
| bewegen (fig., reageren) | → boezjere, → gebière, → hemme |
| bewegen tot | aanzètte, → movere, priekkele |
| bewegingsvrijheid | ermsjlaag, → toeffel, → toemel |
| bewering | sjtèlling |
| bewerkstelligen | bewèrksjtèllige |
| bewijs | bewies, II bliek |
| bewijsvoering | bewiesveuring |
| bewijzen | aantuine, bewieze |
| bewust (opzettelijk) | → bewus, I ekspres, → moodwillig, → opzèttelek |
| bewusteloos | merakel (veur ...), verduzeld |
| bewustzijn (besef) | → bezej |
| bewustzijn (bij ... brengen) | biebringe |
| bewustzijn (bij ... komen) | biekómme |
| bewustzijn (positieven) | pozetieve |
| bezatten | bezoepe |
| bezem | → bessem, → keerbeursjtel, sjtraotebessem |
| bezemen | besseme, kere |
| bezemkruid | ginster |
| bezet | bezat |
| bezeten | beheks, bezete |
| bezetten (innemen) | innumme |
| bezeuren, bezeveren | → bezuètere |
| bezichtigen | beziechtige |
| bezielen | aanzètte, begeistere, → movere, priekkele |
| bezig (gaande) | gaonde, geng (aan de ...), umgeng |
| bezig houden | besjeftige |
| bezig (mee ...) | umheng(e) |
| bezig (werkzaam) | besjeftig, bezig |
| bezijden | bezieje |
| bezinksel van koffie of thee | grozel |
| bezinksel van raapolie in olielamp | kaen |
| bezinning | inkièr |
| bezinning(sdagen) | → retraet, → verdepingsdaag |
| bezitten | beziette |
| bezittingen | sjpölle |
| bezoedelen | besjmoeddele |
| bezoek (geregeld, veelvuldig ...) | → aangank, aanluip |
| bezoek (persoon die te lang op ... blijft) | plekplaoster |
| bezoeken | aangoon, bezeuke |
| bezonnen | → berao |
| bezorgd zijn | inziette euver |
| bezorgen | besjtèlle, bezörge, levere, versjaffe |
| bezorgkosten | besjtèlloan |
| bezuinigen | bekniebbele, bekrumpe |
| bezuren | → bezoere, → miesgèlle, miesnete, opbreke |
| bezwaar | bezjwoar, → meujte, → protes, tege |
| bezwaar maken | riklemere |
| bezwaarlijk | lestig, → meujelek, sjlech |
| bezwaarschrift | rekes |
| bezwaren ww. | bezjwuère |
| bezwaren (sputterend ... uiten) | sjpoeze |
| bezweet | bezjwèt |
| bezweren (garanderen) | → garrendere |
| bezwijken | bezjwieke |
| bezwijming | begaoving |
| bh | buustenhouwer, → memmesjtieper |
| bibberen | → sjoevere |
| bibberig persoon | razelaer |
| bibliotheek | bieb(eljoteek) |
| bidden | bae |
| bidon | → bidón, → drinkbös |
| bidprentje | printsje |
| bidweg | baeweeg, gank |
| biecht | → biech |
| biechten | → beechte, → biechte |
| bieden | → beje |
| biefstuk | → biefsjtök, → buufsjtök |
| bier | beer |
| bier (aansluiten v.e. vat ... op de ...leiding) | ophouwe |
| bier (dunne pap van donker ... gemaakt) | beersjlemp |
| bier (half-om-half licht bier met donker bier) | haufum |
| bier helder maken door filtering | klaore |
| bier (in ruime mate ... drinken) | → buize |
| bier (kan waarmee het ... werd gehaald voor huishoudelijk gebruik | haolkan |
| bier (kleintje pils...) | kleineke |
| bier (omzetten (vaten ...)) | versjödde |
| bier (oud bruin ...) | dónker |
| bier (slap, schraal ...) | maerepies |
| bier (slechte kwaliteit ...) | → pómpenheimer |
| bier (smal glas ...) | piepke |
| bier (tobbe- of vaatkast, kast a.d. muur (brouwerij) waarin een vat van 50 liter ... stond opgesteld, waaruit alle werklui per dag 2 liter ... mochten tappen) | sjtaerkas |
| bier (troebel van ...) | sjeel |
| bier (vat ... dat aan de ‘sjötteʼ wordt aangeboden) | sjöttebeer |
| bierbrouwer | beerbroewer, broewer |
| bierglas (bol ...) | buukske |
| bierglas (groot ...) (stevelmodel) | sjtevel |
| bierglas (klein...) | → kepperke, sjöpke |
| bierketel | → beerketel, broewketel |
| bierschuimer | beersjumer |
| biersoep | sjlemp |
| bierspatel | beersjumer |
| bierton | → beertón |
| biertonnen (ruimte binnen brouwerij, waar het pekken van ... plaatsvindt) | pekeriej |
| biervat (150 liter) | aom |
| biervaten (hal waar de ... (brouwerij) worden gereinigd en gestapeld) | zjwankhal |
| biervat (houten ... van ca. 30 liter) | → anker, → driettel |
| biervaten (schraag, stellage of onderstel waarop de ... worden gevuld) | → völbok |
| biervaten (smalle handkar, speciaal voor ...) | vatekar |
| bierwagen | → beerwage(l) |
| biest | II bies |
| biet | kroot |
| bieten ontbladeren | blare |
| bieten (ontbladermachine van ...) | blaarmesjien |
| biet (uitgeholde ... met kaarslichtje b.g.v. St.Maartensfeest) | krotekop |
| bieten (van ... de bladerkop afslaan) | aafköppe |
| bietsen | → bietse, próffetere, tere |
| bietser | → klapluiper, krintepiekker(t) |
| big | bağ |
| biggen werpen door zeug | bağğe |
| bij beurten | um-en-um |
| bij elkaar | bie-ein, same |
| bij (insect) | biej |
| bij toeval | → toevalligerwies |
| bij (verstandelijk ontwikkeld) | → bie, → gelètterd, → ónderlag |
| bij voorz. | bie, mèt van |
| bijbaantje | nevepöske |
| bijbel | biebel |
| bijbelse brief | epiestel |
| bijbetalen | bielappe, bielèğğe, biesjoestere |
| bijbetaling | toesjlaag |
| bijdehand | → biede(r)hand, → sjnögger |
| bijdehand, gewiekst persoon | gewieksde, → I gare |
| bijdehand, pienter meisje | → priej, → vaeg |
| bijdehandje (scherts. klein meisje) | fièks |
| bijdrage | aandeil, biedraag |
| bijdragen (bijbetalen) | bielappe, bielèğğe, biesjoestere, inbringe |
| bijeen | bie-ein, same |
| bijeen graaien | → insjare |
| bijeenraapsel | bie-eingeraaps |
| bijeenvoegen | II pare |
| bijeneter | biejewouf |
| bijenhouder | → imker |
| bijenkorf (strooien ...) | biejekaar, biejekörf, → kaar |
| bijenstal | biejebank |
| bijenvolk (overwinterd ...) | sjtok |
| bijkaart | → biekaart |
| bijkans | → bienao |
| bijklussen | bieklusse, biesjoestere |
| bijl | → biel |
| bijl (groot) | → aaksj, haaksj |
| bijlappen (nieuwe zolen onder schoenen) | → bielappe, biesjoestere, lappe, → verzaole |
| bijldrager vóór de schutterij | bieleman |
| bijleggen (bijdragen in kosten) | bielappe, bielèğğe, biesjoestere, inbringe |
| bijlichten (met kaars/ lantaarn) | bieluuchte, oetluuchte |
| bijna | → bienao |
| bijouterie | biezjoeterie, sjmoek |
| bijpassen | bielappe |
| bijschenken | |
| bijslaan (opbieden bij 't kaartspel toepen door op tafel te kloppen nadat een ander heeft ‘geklopt’) | → biehouwe, → biekloppe |
| bijspijkeren | biesjoestere |
| bijstaan | biesjpringe, biesjtoon |
| bijstand | biesjtand, hölp |
| bijstand(suitkering) | biesjtand |
| bijsturen v.e. persoon | biesjtevele |
| bijt in het ijs | gelóng |
| bijten | biete |
| bijtend | bietter, sjerp, vriè |
| bijtijds | → betieds |
| bijtippen | bietoeppe |
| bijvoorbeeld | beveurbeeld |
| bijzaken (te verwaarlozen ...) | kieksjozeriej |
| bijzonder | bezunder, → boetegewoon |
| bikkel | bieğğel |
| bikken | hiekke |
| bil | bats |
| biljard | bieljaar |
| biljart | → bieljart |
| biljartkeu | → bieljartkeu |
| biljet | bieljèt |
| billijk | → sjappelek |
| bilnaad | → reets |
| binden | binge |
| bindtouw (dun, roodwit ... (t.b.v. rollades)) | kabuntsje |
| bindwerk | bindwösj |
| bingelkruid | sjietkroed |
| binnen | binne |
| binnen (naar ... halen) | inhole |
| binnen (naar ... sneeuwen) | insjnieje |
| binnenglippen | inprietsje |
| binnenhalen | → insjare |
| binnenhalen (de graanoogst ...) | insjaore |
| binnenkant | binneziej |
| binnenkomen (ʼn ruimte ...) | inkómme |
| binnenkort | ièrsjdaags |
| binnenkrijgen | → inkriege |
| binnenlaten | inlaote |
| binnenplaats (geplaveide open ...) | → koer, → sjteiweeg |
| binnenraken (ongezien ...) | inprietsje |
| binnenrijden | II inrieje, invare |
| binnenroepen | inrope |
| binnenshuis | binneshoes |
| binnensluiten | insjlete |
| binnensmonds onduidelijk spreken | knozele |
| binnenste (gemoed, geweten) | zièlzak |
| binnenstebuiten | → binnesteboete |
| binnenzak | binnetesj |
| binnenzijde | → binneziej |
| bintje | bintsje |
| bioscoop | → bioskoop, sinema |
| bips | baom |
| bis | I bies |
| bisdom | → biesdóm |
| bisschop | biessjop |
| bit van paard | → beet, → bèt, moeliezer |
| bitch | → krağ |
| bits | → biets |
| bitter | bietter, galletig, gats |
| bittere afgunst | nied |
| bittere cichorei-groente | Brussels lof, wietlof |
| bitumen | betuum, → taar |
| bitumineren | tare |
| blaar | blaor |
| blaas | blaos |
| blaasbalg | blaosbalk |
| blaasfluitje (opblaasbaar/ uitrolbaar papieren ... b.g.v. vastenavond) | fiep |
| blaasjeskruid, blaassilene | → tunneke |
| blad | blaad |
| bladderen | → aafsjilvere, bladdere, → sjielfere |
| bladerdeeg | → sjurvelendeig |
| bladeren (in boek) | blare |
| bladluis | meelje |
| bladzijde | bladziej |
| blaffen | bletsje |
| blaken | bläöke, → zempe |
| blakeren | bläökere |
| blamage | → aafgank, → blamaasj, → sjan, sjendaal |
| blanc-fixe | → blaofieks, → wietsel |
| blanketsel | poederietsj |
| blaten (van geiten, schapen) | blaeke, blaere, meke |
| blauwe bosbes | → molber |
| blauwe glazenmaker (libel) | → hièr |
| blauwen ww. | blejtsele |
| blauwsel (zakje of bolletje ...) | blejtselpoep |
| blazen | bloze |
| blazen als kwade katten | sjpoeze |
| blazer (colbert met opgestikte zakken) | blezer |
| blazer (persoon of machine die blaast) | bläözer |
| bleek | blas, bleik, → flets, puupsj |
| bleek, slecht uitziend persoon | sjliepsjözzes |
| bleekgoed | → bleik, → bleikgood |
| bleekneus | bleiknaas |
| bleekveldje/-weide | bleik |
| bleken | bleike |
| bleken (te ... wasgoed) | → bleik, → bleikgood |
| blèren (van geiten, schapen) | blaeke, blaere |
| blesseren | → blessere |
| bleu (verlegen) | → bluè |
| bliek (vis) | bleek |
| blij | bliej |
| blij met | ingenómme mèt |
| blijde (werpgeschut) | kattepuul |
| blijdschap, blijheid | → bliejdsjap, → vreug |
| blijk | bewies, II bliek, teike |
| blijk geven | → getuge, → tuge |
| blijkbaar | → bliekbaar, kinnelek, klaorbliekelek |
| blijken | blieke, oetwieze |
| blijmoedig | poeppeloestig |
| blijspel | bliejsjpel, kemedie |
| blijven | blieve |
| blijven steken | sjtoekke |
| blijven zitten of hangen op gezellige plaats | plekke |
| blijvend nakijken | nao-uige |
| blik (conserven...) | → bleek |
| blik (oogopslag) | I bliek |
| blik (van stoffer en ...) | → bleek, troeffel |
| blikgroente | blikgreunte, bösgreunte |
| blikken (de ogen richten) | bliekke |
| blikken (van blik) | bleke |
| blikopener | blikeupener, böseupener |
| bliksem | → blieksem, waerleech |
| bliksem (hete ...) | → appelepröl |
| bliksemen | bliekseme |
| bliksemschicht | fliets |
| blikvanger | bliekvenger |
| blind (vensterluik) | → blin, sjlaag, → vinstersjlaag |
| blinddoeken | blinddoke |
| blinde manspersoon | blinne |
| blinde (venster... aan binnenzijde | blaffetuur |
| blindedarm | → blinnenderm |
| blindelings | → blind-eweg, → blinnelings |
| blindemannetje | → blinnemenneke |
| blindganger | blindgenger |
| blindweg | → blind-eweg, → blinnelings |
| blinkend glad en schoon | blietseblank |
| blo | → bluè |
| bloed | blood |
| bloedaftapping | vlumsjlaag |
| bloedblaar | pietsjblaor |
| bloedbuil | höts |
| bloeden | → blowe |
| bloederziekte | bloodkrenkde |
| bloedrood | bloodroad, vuurroad |
| bloeduitstorting | → bloodoetsjtorting |
| bloedvloeiing v.d. vrouw | → vlood |
| bloedworst | → bloodwoorsj, → poetes |
| bloedzweer | → bloodzjwaer, neugenuiger |
| bloei | → bleuj |
| bloei (tot ... komen) | → bie-einrape, herkriege, hersjtèlle, → hoagkómme, opbleuje, → opkretse |
| bloeien | → bleuje |
| bloem (deel van plant, lieflijke frisse jonge vrouw) | bloom |
| bloem (fijngezift meel) | → bloom |
| bloemen- en bladerstrooisel b.g.v. processie | sjtruijtsel |
| bloemen (nectarhoudende ...) | biejeblome |
| bloemenslinger | gièrling, sjlinger |
| bloementuiltje of corsage voor communicantje | meike |
| bloemist | blomis |
| bloemkool | → blómkuèl |
| bloemkooloor | boeksersjoar |
| bloesem | → bleuj |
| bloesemen | → bleuje |
| blok mergel (grote ..., zoals deze wordt uitgebroken) | mergelsjtool |
| blokbreken (bij het ... (v.d. mergel): de bovenzijde v.d. uit te breken blok schoon schrapen) | kale |
| blokbreker (hoop mergelzand waarop de ... de mergelblok laat vallen om hem niet te laten breken) | sjeetla |
| blokbreker (werkvloer v.d. ... bij de mergelwinning | voot |
| blokbrekers (vierkante uitholling (na het uitbreken v.d. eerste mergelsteen), waarmee de ... de ontginning v.h. vaste gesteente (van rechts naar links) begonnen) | sjaap |
| blokje op de schiethark bij de schietwedstrijden v.e. schutterij | I bölke, → boel |
| blokschaaf (lange, zware ...) | veurluiper |
| blokstuiver (tolgeld op de uit de groeve gevoerde mergelblokken) | bloksjtuver |
| blond (man met ... haar) | blónne |
| blond (vrouw met ... haar) | blón |
| bloot | bloat, → naaksj |
| blootshoofds | bloatskops |
| blootsvoets | berrevös |
| blouse | bloes |
| blubber | → prat, → sjliek, sjloaper |
| blusketel | → blösketel, doufpot |
| blussen | blösse |
| blut (bij knikkerspel) | poem |
| blutsen | blötsje |
| bobbel | → boebbel, → hoebbel, → huuppel, knoebbel |
| bochel | → kroef, → poekkel |
| bocht | → boch, krungel |
| bod (een ... doen) | → beje |
| bode | bao |
| bodem (fundament) | baom, → fóng, gróndsjlaag |
| bodembedekker | kroepgood |
| bodemverheffing | kleef |
| boede | → boet, pannesjop, → sjop |
| boefje | → bağ, bağğejónk |
| boeien | kloestere |
| boeien (niet ...) | vervaele |
| boekbinder | bookbinger |
| boeken (inschrijven) | boke |
| boeket | boekèt, toef |
| boekhouden | bookhouwe |
| boeking | boking |
| boekweit | bokend |
| boekweitmeel | bokesmael |
| boekweitmeel (pannenkoek van ...) | bokeskook |
| boel (wilde ...) | kèrmes |
| boel(tje) | → kómbermes |
| boem | → baaf |
| boemel | → sjarsj, → sjlemperiej, vläög |
| boemelen (pierewaaien) | → bambezjere |
| boer | → akkerman, → boer, → labäörder |
| boer (oprisping) | röpsj |
| boer (rijke) | hièreboer |
| boerachtig | boeretig |
| boerderij | boerderiej, II hoof |
| boerderij (kleine) | hantering |
| boerderij (plaats op ... naast de dorsvloer, waar de veldvruchten worden bewaard) | → wesj, → wiesj |
| boerenbedrijf beëindigen | oetsjpanne |
| boerendochter ((oudere) ongehuwde ...) | jónkfer |
| boerenhengst | boerelöl, → boerenhings |
| boerenhoeve op een berg | berghoof |
| boerenkinkel | boerelöl, → boerenhings |
| boerenknecht (jonge ...) | verkesjóng |
| boerenknecht op grote boerenhoeve | zjweitser |
| boerenkool (stamppot van ... met aardappels) | → boerekuèl, → greunmoos |
| boerennachtegaal | → graasmösj, → hèğğemösj, → taatsj |
| boerenpaard | baj, → boerepeerd |
| boerentrekpaard (v.h. Belgische ras) | belsj |
| boerentrien | → boeretrien |
| boerenwerk doen | labäöre |
| boerenwoning | boerderiej |
| boerenwormkruid | → reinvaan |
| boers | boeretig |
| boetpsalm | mizeraere |
| boetseren | kleije |
| boezelaar | → sjloof, sjolk |
| boezelaar (bovenstuk van ...) | bozem |
| boezem (grote (vooruitstekende) ... van vrouw) | → balkoen |
| boezem (vrouwen...) | → broes |
| boezemstuk van schort | bozem |
| boezeroen | kazak, → I keel |
| bof (ziekte) | → boef |
| bofkont | zjwein |
| bokkenrijder | bokkeriejer |
| bokkensprongen | → kattepoekkele |
| bokkig | bokketig, → eiveldig, haarwillig, weersj |
| bokking | bökkem |
| boksen | boekse |
| bol bierglas | buukske |
| bol of briket van kolengruis, papier en leem/slibmergel | → fóm, → kluut |
| bolderik | krökkebloom |
| bolderkar | → kroddel(e)wagel |
| bolero | bollero |
| bolhoofd | → kenónskop |
| bolleboos | zjenie |
| bolletje (van wol) | floes |
| bolsjewiek | bolzjewiek |
| bolwerk/gegraven diepte ter verdediging v.e. bolwerk | dwingel |
| bombarderen | bómberdere |
| bombardon | bómberdón |
| bombarie | → ambras |
| bomen en slaghout signeren t.b.v. verkoop (Th.D.) | vliekke |
| bomen (keuvelen) | → klasjenere |
| bommetje (stukje vuurwerk, rotje) | → bumke |
| bomvol | bäöretigvol, → bómmevol, → euvervol, kletvol, sjtampevol |
| bon (bekeuring) | → bekäöring, → bón, perses |
| bonbonnière, bonbonschaaltje | bónbónjaer |
| bonen ontdoen van harde rank | renge |
| bonenstaak | boanesjtek |
| bonenstaken (dwarsstaak t.b.v. het onderlinge verhoud v.d. ...) | boanegaerd |
| bonje | ruzing |
| bonjouren (eruit ...) | → bezjoere (droet ...), → droetbesseme, → droetsjmiete |
| bonk | bónk, → kavaak(sj) |
| bonken | boemze, boke, bónke |
| bonnet | bónnèt |
| bons | → baaf |
| bonte (gespikkelde ... duif) | → moesj, → sjek |
| bontjas, bontmantel | bóntjas, → pilsjas |
| bonzen | boemze |
| boodschap(pen) (huishoudelijke inko(o)p(en)) | → boodsjap, → inkoupe, → kemiesse |
| boodschappentas | kalbas, → kemiessetesj |
| boodschappenwagentje | → winkelkerke |
| boog | baog |
| boog (schiettuig) | pielebaog |
| boogbal bij het voetbal: de bal over de doelman heenwippen | sjtiefte |
| boom | boum |
| boom (een ... opzetten (keuvelen)) | → klasjenere |
| boom (een ... vierkant tot balk zagen) | veersjale |
| boom (kroon v.e. ...) | → douw, kruun |
| boomgaard | bóngerd |
| boomklem | klem-aaksj |
| boomkruiper (bruine ...) | boumluiperke |
| boomrooitoestel | klem-aaksj |
| boon | boan |
| boor (hout...) | vlum |
| boord van overhemd | → bendsje, → boord |
| boordband | bäörband |
| boorden | bäöre |
| boordenknoopje | kraagknuipke |
| boordevol | bäöretigvol, → bómmevol, → euvervol, kletvol, sjtampevol |
| boordsel | bäördsel, II bies |
| boordsellint | lassee |
| booromslag | boorzjwungel, zjwunk |
| boos | gieftig, grellig, → kwoad, → óntsjtump |
| boosaardig beest | krağ |
| boosaardige vrouw | → krağ |
| boosheid | drif, gief, → grel, → kolaer |
| bord (eet...) | → telder, → teleur |
| bordeauxrood | wienroad |
| bordeel | → horekas, → poef |
| bordenrek | sjotelrèk |
| bordpapier | → kertón |
| borduursel (driehoekig zijden ... ter afwerking bv. van naden in kledingstuk) | vleeg |
| borduurwerk (stofstrook van ...) | banddook |
| borrel (een ... pakken) | → nienne, pietsje (eine/ eint ...) |
| borrelpraat | → dröpkeskal, → zatemanskal |
| borreltje | → dröpke, → sjnaps, → zjenever |
| borst | → borsj |
| borst (de ... geven) | memme, noeke |
| borst (hoge ... opzetten) | → kroppe, sjtroeve |
| borstelen | beursjtele |
| borsthemd | frónt, frónthumme |
| borstrok | → borsjrok, sjtoeb, → sjtuub |
| borstvliesontsteking | fleures |
| bos | bosj, bösj |
| bos hout of veldgewas | → bössel |
| bos ineen gedraaide halmen (om bv. een ander veldgewas bijeen te binden) | bindwösj |
| bos (van geplukte veldbloemen (veldboekèt) of gewassen) | wösj |
| bosbes | → aolber, → molber |
| bosbes (blauwe ...) | → molber |
| bosduif (kleine ...) | holdoef |
| boshout kappen | bosje, → kale |
| bosje gelezen (“gezeumerde”) aren | zang |
| bosperceel rooien/ ontdoen van overtollig hout | bosje, → kale |
| bosrank (uitgedroogde stengel v.d. ..., door de jeugd als rookartikel gebruikt) | rierank |
| bosschage | bossaasj |
| bostel | II draaf |
| bot (been, knook) | knook |
| bot, grof of lomp wijf | → boeretrien |
| bot (lomp), botaf | → biets |
| bot (niet puntig) | sjtómp |
| bot (overblijvend ... van ham) | sjinkeknook |
| boterbloem (kruipende ...) | kraopoat |
| boterbroodje (zacht, cylinderrond ...) | piestelee |
| boterham | bam, → boteram, → sjmouwer |
| boterham bestaande uit ʼn snee wit- en ʼn snee zwartbrood | kruushièr, praekhièr |
| boterpeer | sjmoutpaer |
| botervat | → botervaat |
| botsen | boetse |
| botte (rugkorf) | → bot |
| botterik | kaufskop |
| botvieren op | kure aan |
| botweg | → biets |
| bougie | boezjie |
| bouillon | beljón(g) |
| bouillon (sterk ingekookte ... van vlees, wild of gevogelte: fond) | fóng |
| bouwen | boewe |
| bouwen op (zich verlaten op) | sjtoekke op |
| bouwplaats | boew |
| bouwvallig | → fetuuj |
| bouwvallig (groot, ... huis) | → boet, → brağ, tempel, → tent |
| bouwwerk | boew, geboew |
| bouwwijze (Zuid-Limburgse ... waarbij een geraamte van balken en stijlen wordt opgevuld met vlechtwerk van takken en leem) | vakwerk |
| boven | bove |
| boven (naar ...) | obbersj, → op, → umhoag |
| boven (naar ... brengen) | opbringe |
| bovendien | dessens, evezièr, ouch |
| bovendorpel | lattej |
| bovenlangs | → bovelangs |
| bovenlicht | → boveleech, euverleech |
| bovenmachtig (gewaagd) | gats |
| bovenmatig drinken | → zoepe |
| bovenmatig roken | pave |
| bovenop (er weer ... komen) | → bie-einrape, herkriege, hersjtèlle, → hoagkómme, opbleuje, → opkretse |
| bovenste | → beuvens(j)te |
| bovenstuk van boezelaar | bozem |
| braaf | → braaf |
| braaf zijn | douge |
| braak (onbebouwd) | I braok |
| braak (verbreking v.e. afsluiting) | II braok |
| braakijzer | braak |
| braakliggend, verarmd, droog stuk land | drees |
| braakneigingen (fig.) | apezoer |
| braaksel | → kots, → sjpiej |
| braam | braom |
| braambes | bromel |
| braamsluiper | → graasmösj, → hèğğemösj, → taatsj |
| braamstruik (doornige...) | brièm |
| bracelet | brasselèt |
| braden | II brao |
| braden (bruin ...) | brune, fruite |
| braggelen | → brağğele |
| braken | → sjpieje |
| braken na overmatig drankgebruik | → naomete |
| brancard | berie, → brankaar, → draagbaar |
| branche | braosj |
| branden | bläöke, branne, brenne, → zempe |
| branden (fel ...) | vlemme |
| branden (slecht) | käöle |
| brandend maagzuur | → zoerbranne |
| brandende zon | breudzón |
| branderig | → brennetig |
| brandhout | vunkelhout |
| brandnetel (kleine ...) | moostemnetel |
| brandnetelkaas | netelekiès |
| brandstof | sjpriet, sjtokes |
| brandstof (bv. fómme) uit kolengruis en leem of mergel | gedèks |
| brandweer | brandwaer |
| branie (drukte) | → ambras |
| branieschopper | → behejtskrièmer, braniemeker, kale, naaksje |
| brasem | brièsem |
| braspartij | → sjlemperiej, vläög |
| braspartij (onvoorziene ...) | → sjarsj, → sjlemperiej, vläög |
| brassen | → aankiele |
| brasserie | eetkaffee |
| bravo! | → allebónnäör, → sjappo |
| breedte | → breidte |
| breedvoerig | → breidveurig, → umsjlechtig |
| breien | → breije, → sjtriekke |
| breigaren | breijgare, sjtriekgare |
| breikous | sjtriekhaos |
| brekebeen | baresjörger, → brağğelaer |
| brem | ginster |
| brengen | bringe |
| brengen (iets of iemand verder ...) | doorbringe |
| bres | brèsj |
| bretel | help |
| brevet | → brevèt, getuugsjrief |
| brevier | breveer, → getiejebook |
| brevieren | brevere |
| breviergebeden | mètte |
| brief | breef, sjrieves |
| brief uit de bijbel | epiestel |
| briefomslag | breefumsjlaag, emv(e)lop, koevaer |
| brievenbesteller | → brevebesjtèller, → faktäör, → pos |
| brij | brie, proetsj |
| brijachtig | pappetig |
| brijachtige stof (hoeveelheid, hoop of massa v.e. ...) | → flatsj, klats, → kwak |
| brik (baksteen) | → baksjtein, briek, → roa |
| brik (licht, open, vierwielig rijtuig) | briek |
| briket of bol van kolengruis, papier en leem/slibmergel | → fóm, → kluut |
| bril | loeriezer |
| briljant | brieljant, glansriek |
| brillantine | → brillentien |
| brillenschacht | brillesjeij |
| brilletje | sjpiekkeleeriezer scherts. |
| brilmontuur | → móntoer |
| brioche | → briosj, → koffiebruèdsje, → krintebruèdsje |
| brits | briets(j) |
| brobbel | broebbel |
| broche | brosj |
| brochure | → brosjuur, → prospektes |
| broddelaar (knoeier) | baresjörger, → brağğelaer |
| broddelen (slordig werken) | → brağğele |
| broeden | breuje, kloeke |
| broeden (peinzen) | → breuje, prakkezere |
| broeder als keukenhulp in klooster scherts. | sopbroor |
| broeder (klooster...) | → broeder, broor, → kloasterbroeder |
| broeder (minder...) | mómfreer |
| broedsel | breujsel, gebreujds |
| broedtijd van vogels, broei (door gisting) | breuj |
| broeien | breuje |
| broeierig | → breujetig, drökkend, zjweul |
| broeikas | saer |
| broek (drassig land) | → brook, zómp |
| broek (driehoekig kruisstuk in ...) | grej |
| broek (kledingstuk) | brook |
| broekdrager | help |
| broekeman, broekie | → brokebaom, → brokemenneke |
| broekomslag | brooksplint, brookumsjlaag |
| broekriem | brokereem, brooksreem, reem |
| broekspijpen (te korte ...) | hoagwater |
| (broek)wind | → II poep, sjeet, → vots |
| broer | broor |
| broer (bijnaam voor ... in groot gezin) | breur |
| brok | → bónk, knab |
| brokkelen | brökkele |
| brokken steenkool | → klotkole, → sjtökkoal |
| brokstuk | sjtök |
| brombeer | → knoteraer |
| bromfiets (“vossenstaart” als symbool/sierraad op ...) | → vossesjtart |
| brommen | grómme |
| brommug (stekende ...) | knozel |
| brompot | → knoteraer |
| bromtol | → brómtol, driètol, → huuldop |
| bron (wel) | → brón |
| bronstig | hietsig, → luipsj, sjpelig |
| bronstig (merrie) | rössig |
| bronzen munt | knab |
| brood | broad |
| brood (hard, uitgedroogd ...) | knasper |
| brood (luxe... (b.g.v. Kerstmis) gevuld met amandelspijs, vruchtjes enz.) | sjtol |
| brood (misvormd ...) | knudel |
| brood (niet goed doorbakken laag in ...) | bakreem, → reem, → zièl |
| broodboom (eetbare vrucht v.d. ...) | sint-jansbroad |
| brooddronken | waalmeudig |
| broodje (half maanvormig wit...) | krómpbruèdsje |
| broodje (klein ...) | sjaermoel |
| broodje (zacht, cylinderrond boter...) | piestelee |
| broodmaaltijd | boteram |
| broodmager persoon | → knokekas, → knokeridder |
| broodnuchter | → broadneuchter |
| broos | frael, görg, → kleisper, zjwaak |
| brouwen | broewe |
| brouwerij (opslagkelder voor hop in ...) | hoppekelder |
| brouwerij (ruimte binnen ..., waar het pekken van biertonnen plaatsvindt) | pekeriej |
| brouwersemmer (koperen ...) | ièker |
| brouwhuis | → broewhoes, pannes |
| brouwketel | → beerketel, broewketel |
| brug | bröğ |
| brugbalans | baskuul |
| bruggenbouwer (geniesoldaat) | pónteneer |
| bruid | broed |
| bruidsjonker | broedsknech |
| bruidsstoet (met ... door de parochie trekken) | brónke |
| bruikleen | bruuklièn |
| bruiloft | → broelof |
| bruin | broen |
| bruin braden | brune, fruite |
| bruin (voskleurig ...) | bevoes |
| bruinbrood | broenbroad, griesbroad |
| bruine boomkruiper | boumluiperke |
| bruinogig | broenuigig |
| bruinrood | → bevoes, → ruètelek, I voes, voessig |
| bruinwerker (slijmbal) | → kóntekroeper(t) |
| bruisen | broesje, → gieste |
| brullen (geluid van leeuwen) | brölle |
| brullen (hard schreeuwen) | → bölke |
| brullen (hard schreeuwen, luidkeels huilen) | → brölle |
| brutaal | → vrech |
| brutaal iemand | → vrechert, → vrechlap |
| buffelaar (iemand die veel, gulzig eet) | → buffelaer, sjurendeersjer, → vreetzak |
| buffelen (veel, gulzig eten) | → aankiele |
| buffet (tapkast) | → buffèt, → I teek |
| buffetkast zonder bovenbouw | dreswaar |
| bühne | buun |
| bui | buuj |
| bui hebbend tot ruziën | → ensjeltig |
| buidel | buul |
| buidel of bundel met werkkleding van bv. mijnwerker | pungel |
| buidel (.../zak waaruit het zaadgoed gestrooid wordt) | zaodkleid |
| buigen | buge, buige |
| buiging (diepe ...) | sjtriekaasj |
| buiging (kromming, bocht) | → boch, krungel |
| buigtang | buugtang |
| buigzaam | sjlap, zjwank |
| buiig | bujig |
| buik | boek, gieles, pans |
| buikloop | → aafgank |
| buikpijn | boekpien, navelsoeze, → penspien |
| buikriem v.h. paard | boekreem, help, → ónderhelp |
| buikvlies bij dieren | boeknèt |
| buil (bloed...) | höts |
| buil (buidel) | buul |
| buil (opzwelling, verdikking v.d. huid) | bölt, buul |
| buil (papieren zak) | tuut |
| builen (meel) | → bule |
| builtje ontstaan door warmte | hietsbroebbel |
| buis | buus |
| ʼbuismanʼ | → moekkefoek, → sikerei |
| buit | vangs |
| buitelen | → toervele |
| buiteling | toemel, → toervel |
| buiten | II boete |
| buiten bereik/ schot blijven | → doekke, → duukke, oar-oet (ziech ... houte) |
| buiten (naar ... drijven) | → oetdrieve |
| buiten westen | merakel (veur ...), verduzeld |
| buiten zichzelf raken | vergete (ziech ...) |
| buitenaf | achteraaf, → boetenaaf, boetenoet |
| buitengewoon | → boetegewoon |
| buitenherberg | oetsjpanning |
| buitenkans | → boetekans, sjnap |
| buitenkant | uterlek |
| buitenkant (aan de ... (gemeten)) | boetewerks |
| buitenlander | boetelender, étraozjee |
| buitenrand v.e. wiel | → reip, velling |
| buitenshuis | boete(n)shoes |
| buitenshuis eten | II oet-ete |
| buitenspel | → boetesjpeel |
| buitensporig | euverdreve |
| buitensporigheden | → kattepoekkele |
| buitenzetten (hardhandig) | → bezjoere (droet ...), → droetbesseme, → droetsjmiete |
| buizerd | buizerd, buzert |
| bukken | buukke, duukke |
| buks | buuks |
| bul (zware houten hamer) | riethamer |
| bulderaar | → böllebak, → breuling, → brölbaer |
| bulken (hard schreeuwen) | → bölke |
| bullebak | → böllebak, → breuling, → brölbaer |
| bullenpees (wapenstok van politie) | durepiezzel, → gummieknöppel, piezel |
| bult (bochel) | → kroef, → poekkel |
| bult (buil) | bölt |
| bundel hout of veldgewas | → bössel |
| bundel of buidel met werkkleding van bv. mijnwerker | pungel |
| bunder | boender |
| bungelen | bemmele, boemele, bómmele |
| bunkeren | → aankiele |
| burcht | burch |
| bureau | buro |
| buren | naoberluuj |
| burenplicht (morele ...) | naoberdeens |
| burgemeester | → burgemeister, burger |
| bus | bös |
| buskruit | → böskroet, → kroet, → polfer |
| bussel (bundel/bos hout of veldgewas) | → bössel |
| bussel (schoof stro) | → boesj |
| busselen | bössele |
| buste (grote (vooruitstekende) ... van vrouw) | → balkoen |
| buste (vrouwen...) | → broes |
| bustehouder | buustenhouwer, → memmesjtieper |
| buts | blötsj |
| buur(man) | naober |
| buurt (wijk) | II wiek |
| buurten | umkómme |
| buurt(schap) | → buurt, gehuch, naobersjap |
| buurvrouw | naobersje |
| buut (persoon, die tijdens een carnavalszitting een ... houdt) | buuttereedner |
| buuttereedner (spreekgestoelte t.b.v. ...) | buut |
| buxusstruik | paumesjtroek |
| bypass (omleiding van bloedvaten bij een hartoperatie) | → umleijing |