v 0.9

 

WOORDENLIJST NEDERLANDS – VALLEKEBERGS

o  
obligatie obbelegaasje
obsceniteit zjweineriej
obsessie kómpleks
obstinaat → eiveldig, haarwillig, weersj                                                                                  
oceaan pool
ochtend mörge, → veurdemieddeg, → veurmieddeg
ochtenddienst vreugsjiech
ochtendgroet → morge
ochtendploeg vreugsjiech
octaaf oktaaf
oculeren gruffele, okkelere
odeur → odäör, → odeklón, rukes
oedeem waterzöch
oefenmeester traener
oei-oei (kindertaal) oe-juij
oelewapper, oen → äöf(ko), kaufskop
offerblok offersjtok
offertafel → altaor, → elter
officieel offesjeel
officier offeseer
ofschoon ofsjoan
ogen mv. → döppe, → puupsje
ogen ww. uige
ogen (knipperen met de ...) puupsje
ogen (opengesperde, uitpuilende ... (van verbazing)) klotsouge
ogenblik (kort) amelank, → handumdriè, ougenbliek, roef, vlook, wiesj
ogend (goed ...) uig(e)lek
ogendienaar → kóntekroeper(t), ougendeender
ogenschijnlijk onjuist (... licht) valsj (... leech)
oh aoh
oh God (jee) och-doe-jözzes
oksaal → oksaal
oktober → oktober
olie voor olielamp kenkolie
oliebol poeffel
olielamp kenkee, → olielamp, sjmoutlamp
olielamp (ouderwetse ... met  lange tuit) sjnoetslamp
olielamp (wiekeinde v.e. kaars of ...) sjmoeğ
olijf olief
om um
om en nabij → umsjtreeks
om het leven komen umkómme
om reden dat aangezeen, → umdat, → umtot
om ‘t even → nemport
oma → groatmoder, → oma
omdat aangezeen, → umdat, → umtot
omelet ómmelèt
omgaan met optrèkke (... mèt, same ...)
omgaan met lastig kind → poemele
omgeving → umgeving, umtrèk
omgraven → umdoon, umwèrke
omhaal (drukte) → ambras
omhakken kappe
omhanden umheng(e)
omheen um, → umheen
omheinde tuin II hoof
omheining ballestraad, → gelender
omheining (van palen) baj
omhoog (gaand) obbersj, → op, → umhoag
omhoog houden ophoute
omhoog kijken opkieke
omhoog (staand) → huubsj, → sjtiel
omhooggaan opgoon, sjtiege
omhoren naovraoge, umhuère
omhulsel → étwie
omhulsel (metalen koker of ... waarin de gereedschapssteel sluit) II hoes
omkeren kière, umdriè
omkeren/draaien inz. van gras/hooi wendere
omkijken (geen ... hebben naar) umkiekes (gein ... höbbe nao)
omkleden met woorden inkleije, → II umkleije
omkomen (bv. v.d. honger) vergoon
omkopen besjteke, umkoupe
omlaag → aversj
omlaag brengen (minderen) drökke
omleiding → umleijing
omloop → roelasie, umloup
omloop v.e. wiel → reip, velling
ommekeer umdriè, um(me)kièr
ommetje toeffel
ommetje maken umloupe, vertrae (ziech …)
ommezien (oogwenk) amelank, → handumdriè, ougenbliek, roef, vlook, wiesj
ommezwaai umdriè, um(me)kièr, zjwunk
omploegen → umdoon, umwèrke
ompraten om aanzètte tot, → euverhole um, sjtriekke, umkalle
omrijden → umrieje, → umvare
omroepen → aankóndige
omroeper umreuper
omruilen → inrule, inwiessele, → rule, toesje, umtoesje, → II vertoesje
omsingelen insjlete
omslaan (doen ...) I kantele, kieppe
omslachtig → breidveurig, → umsjlechtig
omslag (boek...) → kaf, → kaperkel, → map
omspitten → umdoon, umwèrke
omspitten (grond/mest met spade diep ...) umzètte
omstandigheden umsjteng
omstreeks → umsjtreeks
omstreken → kóntreije, sjtreek, umsjtreke
omtrek → kóntoer, umtrèk
omtrent → umsjtreeks
omvallen I kantele
omvang → gruètde, maote, umvank
omvatten besjtrieke
omver um, undersjtebove (‘t …)
omverlopen umloupe
omverrijden II euverrieje, → II euvervare
omwandelen (ʼn kleine wandeling doen) umloupe, vertrae (ziech …)
omweg fig. → wölle (ʼne wöllen umdriè)
omweg (langs een ... gaan) umgoon, umloupe
omwikkelen → umwingele
omzetten (van meubilair) kraome, umkraome, umzètte
omzetten (vaten bier) versjödde
omzichtig → umziechtig, → verziechtig, veurziechtig
omzien umkieke
omzwachtelen → umwingele
omzwikken umkwinkele
onaandoenlijk ieskoud, iezere, keulbleudig, koel, → keihel,  ónversjtuèrbaar, rauw
onaangenaam vervaelend, vrang, zoer
onaantrekkelijk → lièlek, → ónuiglek, rauw, sjoew
onaardig óneve
onaf ónvaerdig
onafgebroken → ummer(toe)
onafhankelijk vrie
onbarmhartig hel, → ónbermechtig, óngenutig, óngewesje
onbebouwd (braak) I braok
onbedachtzaam → dóm-eweg
onbeduidend aldaags, miezer(t)ig, → min, → sjiete
onbeduidendheid kieksjozerie, sjeet, → tuiterluit
onbegaanbaar → ónbegaonbaar
onbegrip kortsjleting
onbehagen ónvrae
onbeheerst óngebendig
onbeholpen kak, knöllig→ lómp, ónbeholpe, ónhendig
onbeholpen of onhandig bezig zijn → brağğele, sjöttere
onbeholpen (persoon die zich moeizaam, ...  voortbeweegt) → sjravelaer
onbeholpen te werk gaan → brağğele
onbehoorlijk → ónbehuèrlek, → óngehuèrd
onbehouwen → ónbesjoef
onbehouwen, onbenullige jongeman sjlungel
onbehouwen, weerbarstig manspersoon →  knöppel, → prengel
onbekeken óngezeen
onbekend vraem
onbeleefd → vrech
onbenullig achterlek, dóm, ónbenöllig, sjeel
onbenullig, langdurig praten → zeivere
onbenullige, onbehouwen jongeman sjlungel
onbenullige, sukkelige vrouw → boeretrien
onberispelijk korrek
onbeschaafd → ónbesjoef, óngesivelizeerd
onbeschaamd → vrech
onbeschoft → ónbesjoef
onbeschoftheid vrechigheid
onbeschrijf(e)lijk ónbesjriefelek
onbeslagen ónbesjlage
onbestendig vergenkelek
onbesuisd persoon I döl, → flabbes
onbeteugeld óngebendig
onbetrouwbaar → kousje(r) (neet ...), loesj, I verlaote
onbetrouwbaar personage gauner, gauwdeef
onbevoegd raadsman hèğğenadvekaat
onbevrucht, rotgebroed van eieren voel
onbezonnen II döl, → liechvaerdig, veurwietsig
onbruikbaar worden sjange (... goon of ... make)
onbuigzaam sjtram, sjtug
oncontent → ónkóntent, → óntevrae
onder ónder
onder elkaar ónderein
onder meer zoa-al
onder (ten … gaan) vergoon
onderaf ónderop
onderbinden ónderdoon
onderbouwen (aantonen) aantuine
onderbreking sjtop
onderdak → ónderdaak
onderdeel besjtanddeil, deil, fraksie
onderdeur (klein persoon) → haverdas, kroekesjtop, → ónderdeur
onderdeur (onderste deel van staldeur) I gaar, → ónderdeur
onderdoen (onderspit delven) aaflèğğe, ónderdoon, → zjwiechte
onderdompelen → drenke, duipe, soppe
onderdompeling doup
onderdrukt lachen (bij mensen)/ onderdrukt kakelen (bij kippen) koekkele
onderduiken → doekke, → duukke, oar-oet (ziech ... houte)
ondergaan II óndergoon, óndervinge
ondergistend óndergaerig
ondergoed → lievend, → óndergood
ondergraven (onder de aarde brengen/ onderploegen) ónderdoon, → I óndergrave
ondergraven (ondermijnen van gezag) II óndergrave
ondergraven (van grond, bv. door woelratten ) → II óndergrave, → ónderhäöle
ondergronds (mijnwezen) → óndergrónds, ónderin
onderhemd liefke, → ónderhumme, → sjtuub
onderhout gebösj, ónderhout
onderjurk ónderrok
onderkaak (sterk vooruitstekende ...: Habsburgse kin) → bef
onderkin → ónderkin
onderkomen → I ónderkómme
onderkomen of trefplaats van geboefte sjelmekraom
onderkomen, oud, groot huis → boet, → brağ, tempel, → tent
onderkomen voor de nacht → ónderdaak
onderlangs → ónderlangs, ónderum
onderlegd → bie, → gelètterd, → ónderlag
ondermijnen fig. II óndergrave, óndermiene
onderneming (zaak) → kómmers(j)
onderom → ónderlangs, ónderum
onderpastoor keplaon
onderploegen (onder de aarde brengen/ondergraven) ónderdoon, → I óndergrave
onderricht ónderriech, ónderwies
onderrichten veurliechte
onderschatten → verhelle, → verkieke, verluuchte, verpinne, verzeen
onderscheid óndersjeid
onderscheiding ièreteike, óndersjeijing
onderspit óndersjpiet
onderspit delven aaflèğğe, óndersjpiet delve
onderste undersjte
ondersteboven keren umdriè
ondersteekbekken → pan, → sjteekpan
ondersteunen (financieel) biesjoestere
ondersteunen (stutten) sjaore, → sjrage, sjtiepe, → sjtutte
ondersteunen v.e. persoon biesjtevele
ondersteuning biesjtand
onderstrepen óndersjtrepe
ondertekenen ónderteikene, sienjere, teikene
ondertussen → óndertösje
ondervinden (ervaren) ervare, II óndergoon, óndervinge
ondervragen verhuère
onderweg → jats (op ...), ónderwaeg(s), ónderweeg
onderwerp van gesprek hoofsjtök, → kapiettel, ónderwerp, → sjapiter, sjtof, tema
onderwijl → óndertösje
onderwijs ónderriech, ónderwies
onderwijzer hièr, meister, ónderwiezer, → sjoalmeister
onderwijzeres juuffrouw, ónderwiezeres, → sjoaljuuffrouw
onderzoeken naokieke
onderzoekend kijken oetsjpiekkelere, → sjpienze
ondeugd (deugniet) batteraaf, → däögeneet, óndeugender
ondeugend → óndeugetig, → sjtout
ondeugend kind → duvelskind, → satansjónk
ondeugende da(a)d(en) → batteravesjtreek, → kwoajóngessjtreek, loezesjtreek, → sjtröppetuèn
ondiep drèj, óndeep
ondiep ploegen bèlke, → sjtoppelploge
ondoordacht → liechvaerdig, veurwietsig
ondoorgrondelijk persoon duustere
ondoorzichtige, bedrieglijke handel → koeddel, koeddeleriej, miesjmasj, zjwiendel
onduidelijk binnensmonds spreken knozele
onduleertang óndeleertang
onedel lièg, → minderwaerdig
oneer → aafgank, → blamaasj, → sjan, sjendaal
oneerlijk valsj
oneerlijk gedoe foesj, koeddeleriej
oneffen óneffe, → II óngeliek
oneffenheid → boebbel, → hoebbel, → huuppel, knoebbel
onenigheid gesjil, kwatsj
onenigheid aanwakkeren → sjtiechele
onervaren greun
onesthetisch → lièlek, → ónuiglek, rauw, sjoew
oneven ómp, óneve
onfatsoenlijk → ónbehuèrlek, → óngehuèrd
ongaaf gebit sjaarsjmoel
ongaar (brood) gereemp, knetsj, knetsj(etig)
ongaarne noa
ongaarne betalen → dokke, sjtoekke
ongare laag midden in baksel bakreem, → reem, → zièl
ongeacht (om ’t even) eins, → nemport
ongeacht (zonder aanzien) óngezeen
ongebuild óngebuuld
ongecivilizeerd → ónbesjoef
ongedeerd hièlhoeds
ongedoopt kind duvelskind
ongedurig bewegen toervele
ongehoord → ónbehuèrlek, → óngehuèrd
ongehoorzaam → óndeugetig, → sjtout
ongehuwd samenwonen hoddele, → hokke
ongehuwde ((oudere) ...  vrouw, boerendochter) jónkfer
ongeïnteresseerd alleleinetig, ónversjillig, veur-eveväöl
ongekend allemechtig, → boetegewoon, kómsa, →  óngehuèrig
ongekleed bloat, → naaksj
ongeldig verklaren intrèkke
ongeldige worp bij kegelspel klats
ongelegen óngelege, óntiejdig
ongeliefd verhaat
ongelijk (oneffen) óneffe, → II óngeliek
ongelikt → ónbesjoef
ongelooflijk óngeluifelek
ongeloofwaardig óngeluifwaerdig, sjterk, → sjtug
ongeluk (ongeval) → óngelök, → óngeval
ongeluk (tegenspoed) → malläör
ongelukkig (gehandicapt) → óngelökkig, → óngera
ongemak → óngemaak, → óngereef
ongemakkelijk → óngemekelek, → óngerefelek
ongemanierd óngemeneerd, → ónbesjoef
ongemanierd persoon → höfter
ongemerkt (zich vlot en ...  wegmaken) → prietsje, → sjlieppe
ongemest (van dieren) vazel(tig)
ongenadig hel, → ónbermechtig, óngenutig, óngewesje
ongenuanceerd zjwart-wiet
ongeoorloofd óngepermeteerd
ongeordend doorein
ongeordende boel → kómbermes, rotzooj, → verkesjtal, → zjweinesjtal
ongepast → ónbehuèrlek, miesplaats, → óngehuèrd
ongeremd hel, → ónbermechtig, óngenutig, óngewesje
ongerept gans, maagdelek
ongerief → óngemaak, → óngereef
ongerief(e)lijk → óngemekelek, → óngerefelek
ongerustheid ónrouw, → zörg
ongeschonden (gaaf) gans
ongeteld een goed (ver)kopen knoeppe
ongeval → óngelök, → óngeval
ongeval (letsel t.g.v. ...) ónval
ongevallig óneve
ongeveer → umsjtreeks
ongevuld (leeg) aaf, → hol, → hool, laeg
ongevuld (veldvrucht) baol
ongewenst kwoalek, óngewinsj
ongewillig haarwillig
ongewogen een goed (ver)kopen knoeppe
ongewoon apaart, óngewind, vraem
ongezegend óngewiejd
ongezien binnenraken inprietsje
ongezouten (genadeloos) hel, → ónbermechtig, óngenutig, óngewesje, → rechoet
ongure kroeg (met slechte reputatie) → knal, → sjeettent
onguur → lièlek, loesj, → ónuiglek, rauw, sjoew
onguur café → knal, → sjeettent
onhandelbaar rebelsj, sjteretig
onhandelbaar, weerspannig mens → dweersjdriever, → verkièrde, → weersjdriever
onhandelbare, onhebbelijke, lompe vent sjteer
onhandig kak, knöllig→ lómp, ónbeholpe, ónhendig
onhandig, moeilijk manoeuvreren sjanzjere
onhandig of onbeholpen bezig zijn → brağğele, sjöttere, → sjravele
onhandig persoon baresjörger, → brağğelaer, sjtöltes
onhandig, plomp (op te hoge hakken) lopen tratsje
onhebbelijke, onhandelbare, lompe vent sjteer
onheus bejegenen aangoon
onjuist verkièrd
onjuist (ogenschijnlijk ... licht) valsj (... leech)
onkosten → ónköste
onkruid (van ... zuiveren (wieden)) gae, giè, → kroewe
onlangs → kortgeleje
onmaatschappelijk → asosjaal, → ordinaer
onmacht (in ... vallen) kwoalek (... valle)
onmiddellijk → dalek, sebiet, sjnak, zoa
onmin (in ...) euverhoup, ónverdraag (in ...)
onmiskenbaar klaorbliekelek, ónmieskinbaar
onmogelijke of lelijke vrouw merakel
onnadenkend → dóm-eweg
onnatuurlijk gemaak
onnodig → euverbodig, ónnuèdig
onnozel (arm van geest) achterlek, dóm, → echterlek, ermeudig, → ónbenöllig, ónnuèzel, sjeel, sjtóm, sumpel
onnozel, dom persoon → äöf(ko), sjaopskop
onnozel (flauw) achterlek, → echterlek, → löllig, → ónnuèzel, sumpel
onnozele ei, → uèm
onnozele, flauwe vent kauverjuud
onnozele, goedmoedige vrouw blötsj, → bössel
onnozele, vervelende vent of jongen II puim(e)
onomstotelijk ónmieskinbaar
onontkoombaar (zichtbaar ...) koek
onooglijk → lièlek, → ónuiglek, rauw, sjoew
onopgemerkt óngezeen
onopgevoed → ónbesjoef
onoprecht dobbel, finès, → sjlauw
onoprecht iemand dobbele
onopvallend óngemerk
onordelijk óngeregeerd
onoverwonnen óngesjlage
onpaar ómp, óneve
onpasselijk kwoalek, → miesselek
onraad gevaor, onraod
onrechtmatig ónrechmaotig
onredelijk ónraedelek, → ónterech
onrein II ónnöt, → sjmoetsig                                                          
onrijp greun, kak
onrijpe kwajongen greune, → zeikerke
onroerend goed vasgood
onrust → ónrös
onrustig, beweeglijk kind kwiespel
onrustig, beweeglijk persoon graansjelaer, kwiespelaer, → ónras, → sjravelvot
ons bez.vnw. oos
ons pers.vnw., wk. oes
ons (gewicht) óns
ontaard sjlech
ontaarden verwere
ontbieden besjtèlle, oprope
ontbijt mörgeskoffie
ontbijten → óntbiete
ontbijtkoek peperkook
ontbinden van huwelijk sjeije
ontbladeren van bieten blare
ontbreken → faele
ontdooien → óntdoa
ontelbaar óngetèld
onterecht ónraedelek, → ónterech
ontevreden → ónkóntent, → óntevrae
ontevreden van humeur garretig
ontfermen wk. erberme
ontfutselen → aafloekse, aafloeze, → aaftraochele
ontgelden → bezoere, → miesgèlle, miesnete, opbreke
ontgraven t.b.v. bouwwerk oetsjachte
onthalen vergasse
onthoudingsdag magerendaag
onthutst undersjtebove (ʼt ...), verweze
ontij óntiej
ontkennen → aaflege, aafsjtrieje, besjtrieje, → óntkinne, prottestere
ontkiemen kieme
ontkleden oetdoon
ontkleed bloat, → naaksj
ontkomen óntkómme, óntsjnappe, sjappere
ontladen (van elektriciteitsdraad) aaflaote
ontlasting aafgank, → kak, → I poep, → sjiet, sjtrónt
ontmoeten treffe
ontoeschietelijke, stijve man →  klaos
ontpeulen döppe, → kevere, → luite, paole
ontploffen klappe
ontploffen (laten ...) appendere
ontrieven óntreve
ontroeren aangriepe, reure, treffe
ontromen van melk aaflaote, doordriè, roume
ontsieren → miessjtoon, → óntsere
ontsluiten eupene, → opedoon
ontsnappen óntkómme, óntsjnappe, sjappere
ontspanning óntsjpanning, verzèt
ontspruiten kieme
ontsteking (open ... aan lichaam) gezjweer
ontstekingsvlammetje in kook- of verwarmingstoestel sjpaarvlam
ontstemd (boos) gieftig, grellig, → kwoad, → óntsjtump
onttronen (hoogwaardigheidsbekleder) aafzètte
ontvangen (iemand plechtig ...) inhole
ontwaren → gewaarwere, sjete
ontwerp → óntwerp
ontwikkeld (verstandelijk goed ...) → bie, → gelètterd, → ónderlag
ontwortelen oetrotte
ontwrichten verrèkke
ontwrichten (licht ...) versjtoeke
ontzag ièrbied, respek
ontzeggen óntzèğğe, → weigere
ontzet óntzat
ontzien óntzeen, sjuène, versjuène
onuitstaanbaar ónoetsjtaonbaar
onuitstaanbare domme vrouw plaat
onvast rondlopen dazele
onveranderlijk → ummer(toe)
onverantwoordelijk euvermeudig, veurwietsig
onvergeeflijk ónvergaefelek
onverlaat ónverlaot, → sjlechreem, sjmeerkanes
onvermengd baar, loeter, → zuver
onverschillig alleleinetig, ónversjillig, veur-eveväöl
onverschillig (... hoe/wat/wie) nemport (... wie/wat/wae)
onverschillig (om het even) → nemport
onverstaanbaar mompelen → knotere, neuzele
onverstandig ónversjtendig, → ónwies
onverstoorbaar ieskoud, iezere, keulbleudig, koel, → keihel, ónversjtuèrbaar, rauw
onverwachts → ónderins
onverzorgd personage koetsjendriek
onverzorgde, angstaanjagende en bloeddorstige kerel → sjoewe, → werewouf
onverzorgde vrouw → flodder
onvolgroeid kröppeltig
onvolgroeide boom sjrankel
onvolgroeide, misvormde kleine wezens hoeksel
onvoltooid ónvaerdig
onvolwassen greun, kak
onvolwassen jongeman greune, → zeikerke
onvolwassene → bèddepiesser(t), bèddesjietert
onvoorzien ónverwach, ónveurzeen
(onvoorziene) braspartij → sjarsj, → sjlemperiej, vläög
onvriendelijk biets, ónvruntelek, → sjrauw
onvriendelijk, nors mens → knoteraer
onvrij geremp, ónvrie
onvrijwillig noa
onvruchtbaar (van landbouwgrond) erm, sjraol
onvruchtbare glooiing sjavernak
onweerachtig weer (drukkend ...) dónderwaer
onweersbui dóndersjoel
onwel kwoalek, → miesselek
onwel in een hoekje zitten kwijnen (mens en dier) hoeke
onwelgevallig óneve
onweren ónwaere
onwettig winst maken/toe-eigenen van voedsel sjnagere
onwijs ónversjtendig, → ónwies
onwijs (in hoge mate) hartsjtiekke, hèlsj, hièl, ónwies                                                             
onwijs (onverstandig) → ónwies
onwillig → eiveldig, haarwillig, weersj
onzedelijkheid zjweineriej
onzedig/dubbelzinnig → sjuin(s)
onzedig manspersoon sjuinse
Onze-Lieve-Heer Slivvenhièr
onzelieveheersbeestje sjmoutwörmke
Onze-Lieve-Vrouw → Modergaods, Slevrouw
onzelievevrouwebedstro (plant) mariabèdsjtruè
onzentwege, onzerzijds → ozentwege
Onzevader → ónzevader, → vaderónzer
onzin → bazel
onzin uitslaan → bazele
onzindelijk II ónnöt, → sjmoetsig                                                          
onzindelijk voedsel koeddelgeflieks
ooft (gedroogd fruit) äöf
ooftvlaai → äöftevla
oog oug
oogetter puupsj
ooghaartje → flump, → plump, → wumper
oogkleppen van paardentuig loesje
ooglicht ougeleech
ooglid → ouglied
ooglijk uig(e)lek
oogmerk → intensie, ougmerk, veurnumme
oogopslag I bliek, ougopsjlaag
oogpunt opziech, ougpunt
oogst ougs
oogst (laatste ... van veldvruchten) mei
oogst (na de ... achtergebleven veldvruchten rapen/verzamelen) zeumere
oogst (opbrengst v.d. ...) sjaor
oogsten ougste
oogstkar (losse, opstaande paal, in de beugels v.d. bomen v.e. ... gestoken ter verhoging (met horizontale ladder) v.h. laadvermogen) trómp
oogvuiltje puupsj
oogwenk (ommezien) amelank, → handumdriè, ougenbliek, roef, vlook, wiesj
oogwimper → flump, → plump, → wumper
ooievaar uiver(t)
ooit eimaol, → einmaol,  → ins, oats, → vanzeleve(sdaag)
ook dessens, evezièr, ouch
ook zo → insgelieks
oom nónk
oor oar
oorarts → oararts
oordeel  
oordelen (van mening zijn) vinge
oorkleppen → oarkleppe
oorkussen kopkösse
oorsprong → aafkóms
oorspronkelijk oarsjprunkelek
oortje (munt) äörtsje
oorveeg, oorvijg → watsj
oorvijg geven → watsje
oorzaak oarzaak
oost(en) oas(te)
oosterling krabbia
oostganger → oasgenger
Oost-Indische kers kepperke
oot vluughaver
op aan (van ... kunnen) obbaan (van ... kinne)
op brutale wijze vrech-eweg
op de rug krómmejak
op elkaar → obbein
op en neer bewegen sjöddele
op het moment mèt
op (omhoog) obbersj, → op, → umhoag
op-, over- en afstapje in omheining van weilanden sjtegel
op stap jats (op ...), → sjiep (op ...)
op ʼt nippertje → kremp
op tijd → betieds
op zijn beloop laten sjiebbele (... laote)
opbaren sjouf (op ... lèğğe)
opbellen → opbelle, → tillefonere
opbergen wk. → berge
opbergmap → klapper
opbergrek rèk
opbergrek (open ...) sjtèllaasj
opbergvak → sjaap, → sjap
opbeuren oplöchte
opbieden bij het kaartspel toepen door op tafel te kloppen nadat een ander heeft ‘geklopt’ → biehouwe, → biekloppe
opbinden (wijsmaken) insjödde, → opbinge, → opsjpange
opblaasslang aan ballon of binnenbal föttel
opblazen (overdrijven) → aandiekke
opbloeien → bie-einrape, herkriege, hersjtèlle, → hoagkómme, opbleuje, → opkretse
opborrelen (water uit bodem/bron) kwelle, welle
opbouwen optrèkke, opzètte
opbrengst opbrings, verdeenste
opbrengst v.d. oogst sjaor
opdirken → opdoeffe
opdissen opdene
opdoen (leren) opsjteke
opdoen (ongevraagd krijgen) kriege, opdoon, oploupe, vange
opdoffen → opdoeffe
opdonder oplewej
opdonder geven → pernoale, versoppe (ein ...), → verknauwele
opdonderen → aafdampe
opdracht kemissie, tauw
opdrachtgever → mièrdere
opdragen (kleding of schoeisel) aafdrage
opdreunen (afraffelen) → aafraffele
opeen → obbein
opeens → ónderins
open ope
open haard vuuster
open mergelgroeve mergelwerk
open ontsteking aan lichaam gezjweer
open opbergrek sjtèllaasj
openbaar I pebliek
openbaar bekendmaken → aankóndige
openbaring getugenis
opendoen, openen eupene, → opedoon
opengesperde, uitpuilende ogen (van verbazing) klotsouge
openhartig → sjappelek
opening in (bier)vat of ton, waardoor het kan worden gevuld (brouwerst.) sjpónlook, völlook
opening in draad masj
openspringen barsjte, klappe, knappe
open(staand) van personen toegenkelek
openstellen eupene, → opedoon
operatief van geslacht doen veranderen → umboewe, umpumme
opereren helpe, operere
operette operèt
opfleuren opleve
opflikken → opdoeffe
opfrissen oplöchte
opgebaard → euveraerd
opgedirkte vrouw poederietsjmedam
opgelaten bn. → gela, → gepaersjkeuteld, → opgelaote, → vergöld
opgeld → kwoadgeld, → sjriefgeld
opgescheept zitten met iemand gela (emes ... höbbe)
opgeven (laten varen) aafzjweite
opgevoed → getoge
opgewassen besjtand
opgewekt → lebendig, → vive-le-vink
opgewondenheid aggetaasje, I roesj
opgroeien opgreuje, → opwasse
ophaalbrug valbröğ
ophalen (in herinnering ... van oude verhalen) opraochele
ophalen van iets of iemand doorhole
ophangen (anders of elders …) → verhange
ophanglint → lietsj, → lös, sjtröp
ophanglusje aan handdoek of jas → lös, → sjtröp
ophef → ambras
ophelderen (van probleem) opsoppe
ophitsen → sjtiechele
ophitsen tegen (hond tegen mens) aanzètte, kiessje
ophoepelen → aafdampe
ophoesten opröchele
ophogen → huège, → ophuège
ophopen berme, huipe, → ophuipe
ophoren (met verwondering horen) opkieke
ophouden (doen ...) sjtoppe
ophouden met draangeve
ophouden (stoppen) → oetsjeije, → ophoute, ophuère, sjtoppe
ophouden (zich ...) hoeze
opinie meining, oordeil
opjagen I jage, opjage
opjutten → oplaote
opkal(e)fateren → opdoeffe
opkamertje bij winkel kabous
opklaren (lucht) → opklaore
opkomen (van gewas) sjete
opkomen voor II veursjtoon
opkomst opgank, opkóms
opkopen → opgelle, → opkoupe
opkoper → opkuiper
opkrabbelen opkretse
opkrassen → aafdampe
oplappen (medisch ...) plaostere
oplawaai oplewej
oplawaai (een ... geven) → pernoale, versoppe (ein ...), → verknauwele
oplettendheid ach
opleving vläög
oplichten (bedriegen) → bedrege, befoetele, → belazere, bemietere, niè
oplichten (lichter worden) opleechte
oplichten (optillen) opluuchte
oplichter → flesjentrèkker
oplichting → koeddel, koeddeleriej, miesjmasj, zjwiendel
oplopen (ongevraagd krijgen) kriege, opdoon, oploupe, vange
oplossen (van probleem) opsoppe
opmaak (make-up) twalèt
opmaken (opdoffen) → opdoeffe
opmarcheren optrèkke
opmerkelijk → kazjeweel, → kuurjeus, merkwaerdig
opmerken sjete
opnaaisel → opniètsel, opsjtieksel
opnieuw → obbenuuj(ts)
oponthoud obbenthout
oppakken (met de hand v.d. grond ...) rape
oppassen heuje (ziech ...), wachte (ziech ...)
oppassend → braaf
opper (mijt, schelf) miet, → opper
opperen (als opperman werkzaam zijn) oapere
opperen (voorslaan) veursjtèlle
opperman (helper van de  metselaar) → handlenger, → oaperknech
oppervlakte plaon
oppervlaktemaat mörge, zil
oppoken opraochele, raochele
oppotten van geld → knoeve, → potte, → wouve
oppotten van gevoelens knoeve
oprakelen (vuur) opraochele, raochele
oprecht rejel, zuver
oprichten sjtiechte
oprichten (opbouwen) opzètte
oprijlaan (toegang of ... (van kasteel of landgoed) opvaart
oprispen (voedsel) → opsjtoate, röpsje
oprisping röpsj
oprochelen opröchele
oproer opsjtand
opruien → sjtiechele
opruier → sjteuker(t)
opschepen opsjepe
opscheppen (pochen) → opsjöppe
opschepper (pocher) → behejtskrièmer, braniemeker, kale, naaksje
opschepperig groatmechtig, naaksj
opschepperij naaksjigheid
opschieten (haasten) → sjpowe
opschieten (met elkaar) verdrage (ziech ...), versjtoon (ziech ...)
opschikken (opdoffen) → opdoeffe
opschikken (opschuiven) opsjuve
opschrijven aanteikene, opsjrieve
opschudden van bed of kussens opsjöddele
opschudding (consternatie) → ambras
opsieren optuge
opsieren (fraaier voorstellen dan iets is) → aandiekke
opslaan (in een bergruimte) lagere, opsjloon
opslag (voorraad) geudere, opsjlaag
opslagkelder voor hop in brouwerij hoppekelder
opslagplaats depo, lager, maggezien, → pakhoes
opslagplaats bij paardenstal, voor kleine voorraad hooi en klaver, die tevens dienst deed als slaapplaats voor de knecht → vrie
opslobberen lepsje, → sjloebbere, → sjlörpe
opsmuk sjmoek
opsnijden (pochen) → opsjöppe
opsnuiven opsjnoeve, sjnoeve
opsomming III lies
opspelden opsjpange, opsjteke
opspelen (kaartspel) oetsjpele, → opsjpele
opspelen (tafelbalspel) opsjtoate
opstaand (bv. haar) → huubsj, → sjtiel
opstaande haarkrul bij ʼn man weenderik
opstaande haarlok → II sjtroef
opstaande, schragende balk sjtiel
opstal opsjtand
opstand (hoger geplaatst gedeelte) opzat
opstandig opsjtendig, rebelsj
opstangen (op stang jagen) → opsjtange
opstap (stenen ... voor de ingang v.e. huis) sjtoep
opstap (van traptrede) optrae
opstapelen berme, huipe, → ophuipe
opstapelen (van veldgewassen) berme
opsteken (bv. bloemen) besjteke
opstellen postere
opstelling peziese
opstiksel → opniètsel, opsjtieksel
opstoken (als brandstof) hietse, opsjtoke, versjtoke
opstoken (ophitsen) → sjtiechele
opstootje krawal
optakelen hiese
optater oplewej
optocht → kortaesj, → optoch
optooien sere, versere
optreden aanpakke, handele, optrae
optrekje (van tijdelijke aard) → boet, pannesjop, → sjop
optrekken van kinderen → groatbringe
optuigen tuge
opvangen v.e. vallend voorwerp priekke
opvatting bedunk, insjtèlling, meining, oordeil
opvliegend heitbleudig, hietsig
opvlieger (bij vrouwen in de overgangsjaren) → opvleger, → vapäör
opvoeden → groatbringe
opvoeden (streng ... van kinderen) → aekstere, → dressere, korthoute,  → kristelière
opvoeding (in ... aangeleerd krijgen) mètkriege
opvoering opveuring
opvreten wk. → ergere, → opvrete, → sjange(r)nere
opvullen en stofferen van zittingen polstere
opvullen (plomberen) völle
opwaarts obbersj, → op, → umhoag
opwelling (bevlieging) bevleging, vläög
opwinden (druk maken) → oprege
opwrijfborstel (t.b.v. schoenen poetsen) blinkbeursjtel
opzadelen opsjepe
opzeggen (laten ..., overhoren) euverhuère
opzeggen (verbintenis) → kundige, → opzèğğe
opzet (bedoeling) moodwil, opzat
opzetijzer voor specie (stukadoor) → plek-iezer, → sjpervel
opzettelijk → bewus, I ekspres, → moodwillig, → opzèttelek
opzetten (opstoken) → sjtiechele
opzetten (zich inspannen) → morkse
opzichter → opziechter
opzichter in kolenmijn sjtieger
opzichzelfstaand apaart, → opziechzelfsjtaond
opzien (... tegen) → opzeen (... tege)
opzienbarend → opzeenbarend, II sjpektakelaer
opzij → obbenziej, → opziej, terzieje
opzijleggen van geld → oetsjpliete
opzwellen oploupe
opzwelling bölt
orchidee orsjidee
ordelijk gekleed → geregeerd
ordenen → rangsjiekke, ranzjere
ordening (regeling) besjtèl
order kemissie
ordinair → asosjaal, → ordinaer
ordinaire, lichtzinnige vrouw → floes
organisatie insjtèlling
orgel → örgel
orgeltrapper balketrapper
oriënteren umzeen
origineel ech, orzjineel
orkest orkes
ossenkop (stuurs mens) eigenheimer, → ossekop
oud (onderkomen, ..., groot huis) → boet, → brağ, tempel, → tent
oud, rammelend rijtuig → rammelskas
oude bn. ouw, ouwe
oude lap →  hoddel
oude, onsmakelijk geworden koffie breuzel
oude rijksdaalder paersjoug
oude, tengere vrouw sjerf
oude, truttige, vinnige vrouw sjroet
oudedag → ouwendaag, ouwerdóm
ouder (een v.d. ouders) ouwer
ouderdom (leeftijd) laeftied, → ouwer
ouderdom (oudedag) → ouwendaag, ouwerdóm
ouderhuis ouwersjhoes
ouderwets euverjäörig, ouwerwèts
oud-gebrekkig (persoon) aafsjtendig
oudje oudsje, → ouw, ouwe
ouwehoeren → ouwhore, → ouwmemme
ovatie ovasie
oven ove
oven (met takkenbossen gestookte bak...) sjansenove
oven (vlaaien met ʼn grote plank in de ... stoten) insjete
ovenbouwer ove-meker
ovengat of -mond ovesmoel
ovenpaal ove-sjeter
over euver
over elkaar euverein
over-, op- en afstapje in omheining van weilanden sjtegel
overall euveral
overblijfsel → euverbliefsel, → euversjot, res
overblijven euverblieve, restere
overblijvend bot van ham sjinkeknook
overblijvend (resterend) euverig
overbluffen euverdóndere, → inpakke, → inpalme
overbluft → paaf, → verpoepzak
overbodig → euverbodig, ónnuèdig
overbrieven neg. → euverbreve
overdaad waalmood
overdacht bekeke, doordach
overdenken bezinne, euverdinke
overdikken diekke
overdragen doorgeve, euverdoon, euverdrage
overdreven compliment sjtriekaasj
overdreven fijngevoelig zeut
overdreven gevleid → gela, → gepaersjkeuteld, → opgelaote, → vergöld
overdreven godsdienstige vrouw of meisje kwezel
overdreven knuffelen → teutele
overdreven knuffelen (met oneerbare bijbedoeling) → befoemele
overdreven (... uiten) wk. aansjtèlle
overdreven vriendelijk poeppesjtrónt (zoa fien wie ...)
overdreven zuinig zijn → knoeve, → potte, → wouve
overdrijven (mooier/erger voorstellen) → aandiekke
overeenkomst (gelijkenis) → evebeeld, geliek, geliekenis
overeenkomst (verdrag) verdraag
overeenkomstig → nao, → naogelang, naovenant
overeind rechop
overgaan vergoon
overgang naar het nieuwe jaar → roetsj
overgangsjaren euvergank, → euverganks-jaore, wiesseljaore
overgeefsel → kots, → sjpiej
overgeven (braken) → sjpieje
overgrootmoeder bèsj
overhaast → halseuverkop, → hölvertröl, → veerveutig
overhalen (ompraten) om aanzètte tot, → euverhole um, sjtriekke, umkalle
overhand → euverhand, euvermach
overhandigen euvergeve
overhangende (gevaarlijk ...  steen in een mergelgroeve) klok
overheid euverheid, sjtaot
overhellen fig. neige
overhellen naar andere zijde (doorschieten) doorsjloon
overige (het ...) mières (ʼt ...)
overigens euverigens, trouwes
overjas (korte ...) palto
overkant → euverziej
overkomen (gebeuren) II euverkómme, passere
overkruis → euverkruus, → kruselings
overlaatbuis in dakgoot daakdröp
overladen met lofuitingen (ironisch) → begaje
overlast euverlas, hinger, las, lestigheid
overleden (zaliger) → zaliger, zièliger
overleg röğğesjpraok
overleggen (redeneren) → klasjenere
overlijden ww. → doadgoon
overlijden zn. doad
overlijden (plotseling) gièdoad
overloop (trapportaal) → euverloup, → trappertaol
overmaat teväöl, toemaot
overmacht → euverhand, euvermach
overmannen II euvervalle
overmatig drinken → zoepe
overmeesteren → bejje, → bendige, euvermeistere
overmoedig euvermeudig
overnieuw → obbenuuj(ts)
overpeinzing → prakkezaasje
overprikkeld → euversjpanne
overrijden II euverrieje, → II euvervare
overrijp, beurs worden van fruit fuèke
overrijp (fruit) foak, → kwebsj, → mörg, weik
overrijpen mäöre
overrompelen II euvervalle
overschot → euverbliefsel, → euversjot, res
overschot (maaltijd) kletske, → örte
overschrijven → euversjrieve, → I umsjrieve
overslaan passere, vergete
overspannen → euversjpanne
overspel plegen vraemgoon
overspelen (bij gelijke eindstand ... voor de overwinning) → kabele, → kampe
overstap naar het nieuwe jaar → roetsj
overste euversjte
overstroomd worden ónderloupe
overtreffen aaftroeve, II euvertroeve, knautse
overtrek → euvertrèk, I hoes
overtrek van beddenkussen → kösteek, → sjloop
overtroeven (overtreffen) aaftroeve, II euvertroeve, knautse
overtuiging prinsiep
oververmoeid hóndsmeug, → poem
overvloed waalmood
overvloedig abbendant, zat-op
overvol bäöretigvol, → bómmevol, → euvervol, kletvol, sjtampevol
overweg kunnen (met iemand) verdrage (ziech ...), versjtoon (ziech ...)
overweging (het wikken en wegen) bedraag, euverwaeging
overweging (in ... nemen) bekieke, bedinke
overweldigen → bejje, → bendige, euvermeistere
overwinnen bedwinge
overwinterd bijenvolk sjtok
overwonnen (... verklaren) wk. euvergeve
overzedig preutsj
overzicht III lies
overzijde → euverziej