In Sibbe toonde het voormalig hoofd van de lagere school, dhr. Giel Defauwes zich in het voorjaar van 1997 bereid om enkele autochtone Sibbenaren om zich heen te verzamelen, die als Sibber dialectsprekers konden worden aangemerkt.
Zij moesten geboren en getogen zijn in Sibbe-IJzeren (voorheen gemeente en parochie Oud-Valkenburg) en thuis steeds dialect hebben gesproken.De volgende personen bleken bereid om met ons enkele avonden spontaan ‘plat te kalle’:
mevrouw Agnes Oostindie-van Laar, onderwijzeres, te Sibbe
mevrouw Maria Rasing-Nijsten te IJzeren
de heer Giel Defauwes, hoofdonderwijzer, te Sibbe
de heer Rudi Franssen, landbouwer, te Sibbe
de heer Zjaak Janssen, magazijnmeester, geboren te Berg, maar getogen in Sibbe.
Dit groepje kwam voor het eerst met ons bij elkaar op 26 mei 1997 ten huize van Giel Defauwes. Duidelijk werd dat Agnes en Giel als onderwijzers toch wel ’n beetje waren beïnvloed door het Nederlands, dat de moeder van Maria geboortig was van Terblijt, dat Rudi Franssen als Sibber landbouwer heel standvastig in zijn spraak was en dat Zjaak Janssen o.a. als voormalig blokbreker thuis was in de ’mergel’. Tijdens zes avonden in de zomer en het najaar van 1997 en voor het laatst op 13 januari 1998, in café ’A g’n Kèrk’ bleken de verschillen tussen het Sibber dialect en het Valkenburgs in veel opzichten overeen te komen met die tussen het dialect van Schin op Geul en het Valkenburgs. Ook in Sibbe is de verwantschap met de Ripuarische overgangsdialecten merkbaar, zij het in mindere mate dan Schin op Geul en wat meer ‘zuidelijk getint’.In de verslaglegging werd met ieders vaardigheid of deskundigheid op ‘n bepaald terrein rekening gehouden. Tot onze grote vreugde bleef het groepje na ons laatste samenzijn - en nog steeds - aktief met het Sibber dialect bezig onder leiding van dhr. Zjier Spronck en aangevuld met dhr. Guus Troisfontaine.We willen onze dank en waardering uitspreken aan de leden van de Sibber gespreksgroep voor hun inbreng
en hun aandeel in de totstandkoming van de Vallekebergsen Dieksjenaer.
Valkenburg | Sibbe | Valkenburg | Sibbe | |
ee ~* | ae ~ | ie kk\ | i \ | |
leze | laeze | iech | ich | |
pere | paere | miech | mich | |
deersje | daersje | doe bies | doe bies | |
eende | aende | |||
neve | naeve | |||
eu ~* | äö ~ | -r- | --- | |
eupene | äöpene | ièrder | ièder | |
heun | häön | |||
beuvensjte | bäövensjte | |||
oo ~* | ao ~* | è | i | |
koke | kaoke | èlber | ilber | |
bove | baove | |||
look | laok | |||
goon | gaon | |||
soort | saort | |||
oorlog | aorlog | |||
-nd- | -ng- | -s | -sj | |
andersj | angersj | plaats | plaatsj | |
ónder | ónger | pestoar | pesjtoar | |
undersjte | ungerstje | |||
ae \ | ee \ | |||
maeter | meter | |||
kilemaeter | kilemeter | |||
sentemaeter | sentemeter |
Losse verschillen
Valkenburg | Sibbe |
doe | diech / doe |
nès | nies |
nei (nee) | nae |
april | (a)pril |
bosj (e.v.) | bösj |
bloom | blóm |
blome - bleumke | blómme - blumke |
sjeun (schoenen) | sjoon |
Verschillen in werkwoordsvormen
Valkenburg | Sibbe |
mochte | moechte |
doe maaks | doe maks |
gemaak | gemak |
gelache | gelach |
gesjneje | gesjnee |
ginge / gónge | gónge |
deersjde (zw) | doorsj (st) |
gedeersj | gedaorsje |
v'r doon | v'r dunt |
v'r sjtoon | v'r sjtunt |
v'r goon | v'r gunt |
bleuje / bleujt | bleu / bleut |
breuje / breujt | breu / breut |
gebrach | brach |
gekómme | kómme |
gegaete | gaete |
Eigen Woorden
Valkenburg | Sibbe |
zjwièl | harde bovenlaag in mergel |
bruje | gooien, werpen |
lange | aanreiken, geven |
noek | vrouwenborst |
sabelblóm | iris |
kauverblóm | pinksterbloom |